در پاسخ به گویه‌ی محدود بودن سودمندی رایانه‌ها، ۸/۴ درصد (۷ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۵/۵ درصد (۸ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۲/۱۵ درصد (۲۲ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۹/۴۶ درصد
(۶۸ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۶/۲۷ درصد (۴۰ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۱/۸۲ درصد)، با گویهی محدود بودن سودمندی رایانه‌ها، موافق و کاملاً موافق هستند.

#
در پاسخ به این گویه‌ که رایانه‌ها بر خلاف مفید بودنشان همواره دلگرم کننده نیستند، ۸/۴ درصد (۷ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۶/۱۸ درصد (۲۷ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۵/۲۵ درصد (۳۷ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۸/۴۲ درصد (۶۲ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۳/۸ درصد (۱۲ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۸۵/۶۳ درصد)، با این گویه، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی استفاده از رایانه‌ها تهدیدی برای منافع کارمندان است و نباید مورد تشویق قرار گیرد، ۹/۶ درصد (۱۰ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۲/۶ درصد (۹ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۷/۱۱ درصد
(۱۷ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۴/۵۲ درصد (۷۶ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۸/۲۲ درصد (۳۳ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران شرکتکننده در پژوهش حاضر (۰۵/۸۲ درصد)، با گویهی استفاده از رایانه‌ها تهدیدی برای منافع کارمندان است، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی عدم آمادگی کتابخانه‌های ایران برای استفاده از رایانهها، ۱۱ درصد (۱۶ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۷/۱۱ درصد (۱۷ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۵/۱۴ درصد (۲۱ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۴۰ درصد (۵۸ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۸/۲۲ درصد (۳۳ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۰۵/۷۰ درصد)، با گویهی عدم آمادگی کتابخانه‌های ایران برای استفاده از رایانهها موافق هستند.
#
در پاسخ به این گویه‌ که رایانهها به علت محدودیت بودجه برای کتابخانهها بسیار گران هستند، ۷/۹ درصد (۱۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۷/۲۰ درصد (۳۰ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۷/۳۱ درصد
(۴۶ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۹/۲۶ درصد (۳۹ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۱۱ درصد (۱۶ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۷۵/۵۳ درصد)، با این گویه، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی خوب بودن رایانه‌ها برای متخصصان و بد بودنشان برای غیرمتخصصان، ۷/۲۰ درصد (۳۰ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۵/۱۴ درصد (۲۱ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۴/۲۳ درصد (۳۴ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۳/۳۰ درصد (۴۴ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۱۱ درصد (۱۶ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۵۳ درصد)، با گویهی خوب بودن رایانه‌ها برای متخصصان و بد بودنشان برای غیرمتخصصان، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به این گویه که دسترسی به خدمات رایانه‌ای در کتابخانهی من دشوار است، ۹ درصد
(۱۳ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۷/۱۱ درصد (۱۷ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۱/۱۳ درصد (۱۹ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۱/۴۴ درصد (۶۴ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۱/۲۲ درصد (۳۲ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۷۵/۷۲ درصد)، با این گویه، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی استفاده از رایانه‌ در کتابخانه تهدیدی برای موقعیت من است، ۷/۹ درصد
(۱۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۸/۴ درصد (۱۷ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۳/۸ درصد (۱۲ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۵/۴۵ درصد (۶۶ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۷/۳۱ درصد (۴۶ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۳۵/۸۱ درصد)، با گویه‌ی استفاده از رایانه‌ در کتابخانه تهدیدی برای موقعیت من است موافق هستند.
#
در پاسخ به گویه‌ی سازگاری با رایانه‌هایی که در کتابخانه معرفی و پذیرفته شوند بر موقعیت من تأثیری منفی می‌گذارد، ۴/۳۲ درصد (۴۷ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۸/۲۴ درصد (۳۶ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۲۰ درصد (۲۹ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۶/۱۶ درصد (۲۴ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۲/۶ درصد (۹ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۲/۶۷ درصد)، با گویه‌ی سازگاری با رایانه‌هایی که که در کتابخانه معرفی و پذیرفته میشوند بر موقعیت من تأثیری منفی می‌گذارد، مخالف و کاملاً مخالف هستند.
در پاسخ به گویه‌ی با وجود کتابداران متخصص در فناوری اطلاعات، کتابداران غیر متخصص شغل خود را از دست میدهند، ۸/۱۳ درصد (۲۰ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۸/۱۳ درصد (۲۰ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۹/۳۷ درصد (۵۵ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۹/۲۶ درصد (۳۹ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۶/۷ درصد (۱۱ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران شرکتکننده در پژوهش حاضر (۴۵/۵۳ درصد)، با این گویه، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی از بین رفتن انگیزه‌ی پیشرفت در کتابداران با وجود رایانه‌ها، ۷/۱۱ درصد
(۱۷ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۷/۹ درصد (۱۴ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۳/۱۰ درصد (۱۵ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۸/۴۴ درصد (۶۵ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۴/۲۳ درصد (۳۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۳۵/۷۳ درصد)، با گویهی از بین رفتن انگیزه‌ی پیشرفت در کتابداران با وجود رایانه‌ها، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی به کارگیری فناوری اطلاعات موجب کاهش تعداد متخصصان کتابخانه‌ها می‌شود، ۷/۹ درصد (۱۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۹/۶ درصد (۱۰ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۳/۱۹ درصد (۲۸ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۶/۴۷ درصد (۶۹ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۶/۱۶ درصد (۲۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۸۵/۷۳ درصد)، با گویهی به کارگیری فناوری اطلاعات موجب کاهش تعداد متخصصان کتابخانه‌ها می‌شود، موافق و کاملاً موافق هستند.
#
در پاسخ به گویه‌ی فناوری اطلاعات می‌تواند متخصصان را وادار به بازآموزی کامل برای انجام کارهایی که از وظایف معمولی دشوارتر هستند کند، ۲۹ درصد (۴۲ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۳/۳۹ درصد (۵۷ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۹/۱۷ درصد (۲۶ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۱۱ درصد
(۱۶ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۸/۲ درصد (۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۲۵/۷۷ درصد)، با گویه‌ی فناوری اطلاعات می‌تواند متخصصان را وادار به بازآموزی کامل برای انجام کارهایی که از وظایف معمولی دشوارتر هستند کند، مخالف و کاملاً مخالف هستند.
در پاسخ به گویه‌ی نقش فناوری اطلاعات در کاهش سطح و کیفیت ارتباطات بین فردی، ۴/۱۲ درصد (۱۸۱ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۶/۱۶ درصد (۲۴ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۴/۲۱ درصد (۳۱ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۹/۳۵ درصد (۵۲ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۸/۱۳ درصد (۲۰ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۴/۶۰ درصد)، با گویهی نقش فناوری اطلاعات در کاهش سطح و کیفیت ارتباطات بین فردی، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی توانایی فناوری اطلاعات در تغییر محل کار آموزشی متخصصان به گونه‌ای ناخوشایند، ۷/۹ درصد (۱۴ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۱۱ درصد (۱۶ نفر) گزینه‌ی مخالفم،
۲/۱۵ درصد (۲۲ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۴/۴۳ درصد (۶۳ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۷/۲۰ درصد (۳۰ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۷/۷۱ درصد)، با گویهی توانایی فناوری اطلاعات در تغییر محل کار آموزشی متخصصان بهگونه‌ای ناخوشایند، موافق و کاملاً موافق هستند.
#
در مجموع ۴۰/۱۲ درصد از کتابداران با مضطرب بودن در خصوص کاربرد فناوری اطلاعات کاملاً مخالف، ۴۶/۱۳ درصد مخالف، ۳۷/۱۷ درصد تا حدودی موافق، ۰۶/۳۸ درصد موافق و ۷۱/۱۸ درصد کاملاً موافق بوده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران شرکتکننده در پژوهش حاضر (۴۵/۶۵ درصد)،در خصوص ورود فناوری اطلاعات به کتابخانه‌ها، اضطراب داشتند.
در ارتباط با عامل پذیرش فناوری اطلاعات، در پاسخ به گویه‌ی تمایل به استفاده از رایانه در کتابخانه‌ها، ۷/۰ درصد (۱ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۲/۱۵ درصد (۲۲ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۱/۸۴ درصد (۱۲۲ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران
(۶۵/۹۹ درصد)، با گویهی تمایل به استفاده از رایانه در کتابخانه‌ها، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به این گویه که من از یادگیری در مورد مبانی رایانهها و قابلیت‌های آنها لذت می برم،
۷/۰ درصد (۱ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۷/۰ درصد (۱ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۸/۴ درصد (۷ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۴/۳۲ درصد (۴۷ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۴/۶۱ درصد (۸۹ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۲/۹۶ درصد)، با گویهی لذت بردن در مورد مبانی رایانهها و قابلیت‌های آنها، موافق و کاملاً موافق هستند.
در پاسخ به گویه‌ی من توانایی سازگاری با تغییرات حاصله از حضور رایانهها در کتابخانه را دارم، ۴/۱ درصد (۲ نفر) گزینه‌ی کاملاً مخالفم، ۱/۲ درصد (۳ نفر) گزینه‌ی مخالفم، ۲/۶ درصد (۹ نفر) گزینه‌ی تا حدودی موافقم، ۶/۳۶ درصد (۵۳ نفر) گزینه‌ی موافقم و ۸/۵۳ درصد (۷۸ نفر) گزینه‌ی کاملاً موافقم را انتخاب کرده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران (۵/۹۳ درصد)، با گویه‌ی توانایی سازگاری با تغییرات حاصله از حضور رایانه در کتابخانه، موافق و کاملاً موافق هستند.
#
در کل ۷/۰ درصد از کتابداران با پذیرش فناوری اطلاعات در کتابخانه‌ها کاملاً مخالف، ۹۳/۰ درصد مخالف، ۹/۳ درصد تا حدودی موافق، ۰۶/۲۸ درصد موافق و ۴۱/۶۶ درصد کاملاً موافق بوده‌اند. بنابراین بیشتر کتابداران شرکتکننده در پژوهش حاضر (۴۲/۹۶ درصد)، با پذیرش فناوری اطلاعات در کتابخانه‌ها، موافق و کاملاً موافق بوده‌اند.
همانگونه که ذکر شد، جهت سنجش نگرش کتابداران نسبت به فناوری اطلاعات از فرمول ISDM استفاده شد. بنابراین با بهره گرفتن از فرمول مذکور، نگرش کتابداران به فناوری اطلاعات، به چهار گروه تقسیم شد:
A: نگرش منفی Min ≤ A < Mean - St.d. 50≤ A <39/178
B: نگرش نسبتاً منفی Mean - St.d. ≤ B < Mean 39/178≤ B <34/198
C: نگرش نسبتاً مثبت Mean ≤ C < Mean + St.d. 34/198 ≤ C <29/218
D: نگرش مثبتMean + St.d. ≤ D < Max 29/218 ≤ D250 >
Min کمترین نمره قابل حصول از پرسشنامهی پژوهش و مقدار آن در این پژوهش ۵۰ می‌باشد. Max بیشترین نمره قابل حصول از پرسشنامه است که مقدار آن در پژوهش حاضر، ۲۵۰ می‌باشد. میانگین نمرات و انحراف استاندارد نمرات نیز به ترتیب ۳۴/۱۹۸ و ۹۵/۱۹ می‌باشد. بدین ترتیب با توجه به فرمول فوق، کتابدارانی که نمره کل نگرششان به فناوری اطلاعات در محدوده‌ی بین ۵۰ تا کمتر از ۳۹/۱۷۸ قرار داشت، دارای نگرش منفی، و کتابدارانی که نمره کل نگرششان به فناوری اطلاعات در محدودهی بین ۳۹/۱۷۸ تا کمتر از ۳۴/۱۹۸ قرار داشت، از نگرش نسبتاً منفی، و افرادی که نمره کل نگرششان به فناوری اطلاعات در محدوده‌ی بین ۳۴/۱۹۸ تا کمتر از ۲۹/۲۱۸ قرار داشت از نگرش نسبتاً مثبت، و در نهایت کتابدارانی که نمره‌ی کل نگرششان، در محدوده‌ی بین ۲۹/۲۱۸ تا کمتر از ۲۵۰ قرار داشت، از نگرش مثبتی نسبت به فناوری اطلاعات برخوردار بودند. نتایج این تجزیه و تحلیل در جدول ۴-۹ آورده شده است.
#
جدول ۴-۹٫ توزیع فراوانی نگرش کتابداران شرکتکننده در پژوهش حاضر نسبت به فناوری اطلاعات

• میانجیگری کیفری: میانجیگری کیفری فرآیندی است که به بزهکاران، بزهدیدگان، مقامات عدالت کیفری و نمایندگان جامعه فرصت می دهد که طی یک نقش آفرینی فعال، با مساعدت میانجی گر، در مورد حادثه مجرمانه به گفتگوی متقابل بپردازند.

• میانجی گر: شخص ثالث و بی طرفی است که به منظور رفع خصومت و کمک به طرفین درگیر به منظور اعاده وضع به حالت سابق بر جرم، نقش آفرینی می کند.

• جامعه محلی: تمامی افرادی که متاثر از جرم بوده اند و به صورت غیر مستقیم متحمل ضرر و زیان شده و شرکت آنان در فرایند عدالت ترمیمی به پیش برد فرایند کمک می نماید، را شامل می شود.

• قضا زدایی: به معنای سلب صلاحیت رسیدگی از مراجع رسمی رسیدگی به نفع مراجع غیر رسمی قضایی است.

• عدالت کیفری کلاسیک: فرآیندی است که در آن برقراری عدالت را در گرو اعمال و اجرای کیفر و مجازات ها می داند.

• تعلیق تعقیب: معلق نمودن تعقیب کیفری متهم تحت شرایط و دستورات خاص را گویند.

• تعویق تعقیب: به تاخیر انداختن پیگرد قانونی متهم توسط دادستان و در یک دوره زمانی خاص را گویند.

ط: روش تحقیق
این پایان نامه از لحاظ روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی و از لحاظ روش گرد آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای انجام می شود و ابزار مورد استفاده در این کار نیز فیش برداری از بانک های اطلاعاتی، کتب، رساله و پایان نامه و … می باشد.
ی: سازماندهی پژوهش
پیش از پرداختن به طرح کار لازم می دانم که به بیان نظم منطقی آن بپردازم.
نگارنده در ابتدا نگارش، تحقیق خود را به دو بخش تقسیم نمود: مباحث نظری و مفاهیم عدالت ترمیمی در یک بخش (بخش نخست)، و رویکردهای پیش دادرسی عدالت ترمیمی در بخش دوم. این طرح به دو دلیل دارای ایراداتی بود.
نخست آنکه برخی مباحث عدالت ترمیمی که در بخش نخست به آن پرداخته شده بود، سبقه پژوهشی در آثار و کتب دیگر داشت و بیان دوباره آنها تکرار مکررات می شد، دوم آنکه عنوان بخش دوم از این تحقیق به صورت تقریبی با عنوان پایان نامه مشابه می شد(رویکردهای پیش دادرسی عدالت ترمیمی )که این نیز خود انتقاداتی در پی داشت. به همین منظور نگارنده طرح مذکور را طبق توصیه استادان محترم تغییر داد و ضمن حذف برخی مباحث نظری و مفاهیم عدالت ترمیمی، به بیان آن دسته از مباحثی که دارای تازگی بوده و یا از حیث گیرایی مطلب، بیان آن برای خوانندگان لازم می آمد بسنده نمود. در نهایت سازماندهی تحقیق به شکل کنونی درآمد.

فصل نخست با عنوان مفاهیم عدالت ترمیمی به بررسی مهمترین مباحث نظری عدالت ترمیمی همچون تعاریف، اهداف و اصول عدالت ترمیمی، به بیان مبانی فلسفی عدالت ترمیمی، ظهور عدالت ترمیمی در یک برهه از تاریخ اندشه های کیفری و تهدیداتی که پس از به وجود آمدن اندیشه های نئوکلاسیک نوین حیات آن را به خطر انداخته است می پردازیم. و مبحث بعد را به بررسی زمینه ها و مبانی عدالت ترمیمی که نسبتاً بحث جدیدی می باشد اختصاص داده ایم، و سپس الگوهای عملی عدالت ترمیمی که عبارت است از میانجیگری، نشست و محافل تعیین مجازات را بررسی می نماییم.
فصل دوم تحت عنوان رویکرد های دادرسی کیفری در بستر عدالت ترمیمی به بررسی شیوه میانجیگری موجود در نظام پیشین آیین دادرسی کیفری و نظام جدید می پردازد و در ضمن بررسی پیشینه میانجیگری در قوانین ایران به بررسی اهداف، اصول و شرایط صدور آن درکنار مباحث دیگر پرداخته است. در فصل سوم، با عنوان ترمیمی شدن نهادهای پیش دادرسی کیفری مباحث خود را به دو گفتار تقسیم می نماید نخست رویکردهای ترمیمی نهادهای قانون آیین دادرسی کیفری و دوم رویکردهای نیمه ترمیمی قانون آیین دادرسی کیفری.
در خصوص دلایل انتخاب طرح اخیر، بیان سه نکته لازم به ذکر است؛
نکته اول؛ در فصل نخست به بیان مفاهیمی می پردازد که در بدو امر به نظر می رسد تکرار مکررات بوده و لزومی به پرداختن دوباره بدان ها نبوده است، لیکن صاحب قلم با در نظر گرفتن دو دلیل این مباحث را بیان نموده است، ۱- هرچند برخی از این مباحث در کتابها و پایان نامه ها و مقالات به کرات کار شده است، اما همچنان برخی از مهمترین این مباحث مغفول مانده است که از جمله آنها می توان به مباحث فلسفی عدالت ترمیمی، ارائه تعریفی جامع از عدالت ترمیمی در قالب یک چارچوب تحلیلی، شکل گیری اندشه های بازگشت دوباره به سزاگرایی (نئوکلاسیک نوین) و غیره اشاره نمود که در حوزه عدالت ترمیمی بررسی نشده است^[۳]؛ دوم آنکه با توجه به شکل گیری مباحث نسبتاً جدید در عرصه حقوق کیفری از جمله پیدایش مکتب نئوکلاسک بازاندیشیده شده و مشتقات آن همچون نظریه تسامح صفر و پنجره های شکسته، که از جمله مباحث جدید در حقوق ایران است، و عدم پرداختن به تعامل و تقابل این مکاتب با مباحث عدالت ترمیمی، به عنوان رویکرد مقابل اندیشه های ترمیمی، لزوم بررسی این مباحث بیش از پیش به چشم می خورد. و البته پر واضح است که هدف ما صرفاً پرداختن به مباحث نظری نیست، بلکه هدف پرداختن به هست ها و باید های این مباحث در عرصه عمل و رویکردهای قانون آیین دادرسی کیفری است.
نکته دوم؛ به این دلیل که شیوه های ترمیمی قانون مذکور عمدتاً ناظر به رویکردهای پیش دادرسی می باشد و در حوزه اختیارات دادسرا و اولیاءِ آن از قبیل دادستان، بازپرس و دادیاران است؛ نگارنده از ذکر سایر رویکردها ازجمله تعویق صدور حکم(مواد ۴۰ -۴۵ ق.م.ا.)، عفو و تخفیف محکومان(مواد ۳۷ – ۴۰ ق.م.ا.) در مرحله دادرسی و تعلیق اجرای مجازات (مواد ۴۶ – ۵۶ ق.م.ا.)، جایگزین های حبس(مواد ۶۴ – ۸۷ ق.م.ا.)، نظام آزادی مشروط(مواد ۵۸ – ۶۴ ق.م.ا. ) و نیمه آزادی (مواد ۵۶ – ۵۸ ق.م.ا. )وغیره در مرحله پسا دادرسی بدین جهت که وارد در حوزه قانون مجازات اسلامی شده و پرداختن به آنها، سبب خارج شدن از موضوع پایان نامه می شود، پرهیز نموده است و تنها به رویکردهای پیش دادرسی موجود در قانون آیین دادرسی کیفری می پردازد.
نکته سوم؛ با توجه به اعتقاد نگارنده حاضر مبنی بر اینکه شیوه های ترمیمی شامل دو دسته رویکرد می باشد، نخست رویکردهای ترمیمی که ماهیت ذاتی آنها، ترمیمی است، همچون میانجیگری، نشست و محافل تعیین مجازات- فصل دوم خود را به این دسته،که در عمل مقنن تنها میانجیگری را پذیرفته است، اختصاص داده است. و دوم رویکردهایی برون سازمانی عدالت ترمیمی که در بستر نهادهای آیین دادرسی کیفری دارای جلوه های عدالت ترمیمی است، و برخی رویکردهای ترمیمی تام می باشد همچون تعلیق تعقیب، تعویق صدور حکم و برخی رویکردهای نیمه ترمیمی همچون قرار ترک تعقیب و بایگانی پرونده، فصل سوم خود را به دسته اخیر اختصاص داده است.
بخش نخست: عدالت ترمیمی و رویکردهای مرحله دادرسی
فصل نخست: مفاهیم عدالت ترمیمی ( الگوها و فلسفه )
مبحث نخست: الگوهای نظری عدالت ترمیمی
در این فصل ما در مبحث نخست به بررسی و بازپژوهی الگوهای کلیدی عدالت ترمیمی تعاریف و چالش های تعریف آن، اصول و اهداف عدالت ترمیمی می‌پردازیم و در مبحث دوم تاریخچه عدالت ترمیمی از ظهور آن تا شکل گیری جنبش مخالف با عدالت ترمیمی می‌پردازیم.
گفتار اول: مفاهیم عمومی
در این مبحث به مفاهیمی همچون تعریف عدالت ترمیمی می پردازیم و این مقوله را که آیا امکان تعریفی جامع از آن وجود دارد یا خیر بررسی کرده و اهداف کلیدی آن را در قالب دو دسته منفک از یکدیگر نخست اهداف فرایند و دوم اهداف نتایج بر می شماریم. در پایان نیز اصول عدالت ترمیمی و راهبردهای آن که منتج به برآیند ترمیمی می‌شود می پردازیم.
الف. تعریف عدالت ترمیمی
عدالت ترمیمی، رویکردی است که ریشه‌های شکل گیری آن به اجتماعات اولیه بشری و تلاش‌های مصلحانه ریش سفیدن این اجتماعات برای حل و فصل مصالحه آمیز آن باز می‌گردد. لیکن با وجود قدمت تاریخی آن تعریف عدالت ترمیمی همچنان دارای پیچیدگی‌های فراوانی می‌باشد. پیچیدگی از این جهت که عدالت ترمیمی همچون منشوری چند وجهی است که دارای عناصری همچون فرایند، نتایج و اصول است و توجه به هر کدام از این عناصر سبب دور شدن از عناصر دیگر شده و در نتیجه ارائه تعریفی جامع و کامل را دشوار می‌سازد. بنابر نظر برخی محققین این رشته، بهترین تعریف از عدالت ترمیمی می‌تواند به عنوان چتر مفهومی^[۴] در نظر گرفته شود که اصول مختلف در آن جای می‌گیرد و در پی آن، مفاهیم مختلف و زمینه‌های مشترک یکدیگر را باز می‌جویید.^[۵] در طیفی وسیع‌تر عدالت ترمیمی می‌تواند به عنوان یک استراتژی یا تنظیم استراتژی تلقی گردد که در پی حل و فصل اختلافات بین طرفین می‌باشد و کاربردهایی در عرصه جامعه، سازمان ها، مدارس و … دارد.
بنابراین عدالت ترمیمی می تواند به عنوان روحی صلح جو در زمینه اختلافات گوناگون- از اختلافات سیاسی و امنیتی تا اختلافات خانوادگی و حتی همسایگی- بدمد. روح عدالت ترمیمی از فرضیه‌های عملی و دانشگاهی و سیستم‌های قضایی سرچشمه می‌گیرد که هر یک از جنبش‌های اجتماعی و نظریه‌های دانشگاهی به صورت یک مجموعه^[۶] در شکل گیری مفهوم عدالت ترمیمی تاثیرگذار بوده است.^[۷]
با وجود آن که اصطلاح عدالت ترمیمی، اصطلاحی است که به صورتی معمول و رایج، مفهومی کلاسیک و سنتی است لیکن تا اواخر دهه ۱۹۹۰ که اشخاصی همچون مارتین رایت (۱۹۹۰)، ایگلاش (۱۹۹۷)، زهر (۱۹۸۵، ۱۹۹۰)، وان نس و استرانگ (۱۹۹۷) و غیره در پی تعاریف عملی آن برآمدند، همچنان به عنوان واکنشی در برابر بزهکاری در جهان شناخته می‌شد.
در سال ۱۹۹۵، تونی مارشال کامل‌ترین تعریف از عدالت ترمیمی را تا آن زمان ارائه داد و بیان نمود که،« عدالت ترمیمی فرآیندی است که به وسیله آن همه طرفین که سهمی در جرم خاص دارند گرد هم می‌آیند تا با کمک یکدیگر درخصوص عواقب بعدی جرم و مسائل ناشی از آن در آینده اتخاذ تصمیم نمایند».^[۸] این تعریف اگرچه تعریفی به نسبت کامل بود لیکن پس از انتشار آن مورد انتقاد حقوقدانان و جرم شناسان قرار گرفت که در ادامه به بخشی از این انتقادات خواهیم پرداخت^[۹].
در تعریف دیگری که هوارد زهر در کتاب کوچک عدالت ترمیمی ارائه داده و در واقع برگرفته از تعریف تونی مارشال است، بیان میکند که «عدالت ترمیمی فرآیندی است برای درگیر نمودن- تا آنجا که امکان پذیر است- کسانی که دارای سهمی در یک جرم خاص هستند تا به طریق جمعی نسبت به تعیین و توجه به صدمات و زیان‌ها، نیازها و تعهدات جهت التیام و بهبود بخشیدن و راست گرانیدن امور به اندازه‌ای که امکان‌پذیر است اقدام نمایند».^[۱۰]
به نظر برخی مفسرین تعریف تونی مارشال از عدالت ترمیمی با این انتقاد مواجه است که بیش از اندازه بر روی فرآیندگرایی متمرکز شده و با تاکیدی که بر روی فرآیندهایی همچون «با همدیگر آمدن»^[۱۱] و «حل و فصل جمعی»^[۱۲] دارد، درباره اهداف این فرایند یا ارزش‌هایی که ممکن است برای فهم عدالت ترمیمی مفید باشد صحبتی نکرده است.^[۱۳]

• نقدی بر تعاریف عدالت ترمیمی

تعاریف مذکور دارای نقاط ضعف و کاستی‌های فراوان است و برای آنکه بتوان به تعریفی کامل و جامع از عدالت ترمیمی دست یابیم، ناچار به نقد این کاستی‌ها و در نتیجه ارائه یک ساختار منسجم از آن می‌باشیم.

• تعریف‌های وارده بر عدالت ترمیمی راه ورود سایر رویکردهای جایگزین حل و فصل دعوا (که در اصطلاح فلسفی مانعهء الاغیار نامیده می شود) نمی‌باشد؛ توضیح آنکه عدالت ترمیمی خود جزئی از رویکردهای جایگزین حل و فصل اختلاف^[۱۴]می‌باشد و این رویکردها دربرگیرنده برنامه‌های وسیعی تحت همین عنوان به منظور اجتناب از شیوه‌های رسمی حل اختلافات می‌باشد.^[۱۵]بنابراین تعاریف عدالت ترمیمی مذکور قادر به مشخص نمودن چارچوب‌های خود نمی‌باشد.

• این تعریف محدود به عرصه عدالت کیفری است و این حقیقت را که فرآیندها و ارزش‌های عدالت ترمیمی می‌تواند در سایر عرصه‌ها و زمینه‌های مدنی، اداری، اجتماعی و غیره نیز نقش داشته باشد را انکار می‌کند. این عرصه ها در مدارس و موضوعات مرتبط با حفاظت و نگهداری کودکان، موضوعات امنیتی و حل اختلافات خانوادگی و همسایگی پرکاربرد بوده و هست، و این درحالی است که هیچ کدام از این حوزه‌ها تحت حوزه کیفری مذکور در تعریف فوق نمی‌شود.

• توصیف عدالت ترمیمی به عنوان نوعی خاص از فرایند، اگر چه می‌تواند بر انواع مدل‌ها و قالب‌های ترمیمی همچون میانجیگری، نشست ها و غیره اطلاق شود لیکن دربرگیرنده نتایج عدالت ترمیمی نیست. زیرا نیاز به محاسبه برنامه های ترمیمی به همان اندازه که فرایند آن مهم است، دارای اهمیت می باشد.

در وصف اهمیت این موضوع دو دلیل قابل ذکر است:
نخست آنکه فرآیندهای عدالت ترمیمی اغلب نتایج گفتگوهایی است که تنها جنبه نمادین یا حتی ترمیمی ندارد اما ممکن است منجر به تحمیل یک تعهد اضافی برای بزهکاران همچون کار در موسسات خدمات عمومی، ارائه خدمات به بزهدیده و غیره شود^[۱۶] لیکن همین تعهدات اضافه، خود در مقابل سنگینی برخی از مجازات‌ها در سیستم عدالت کیفری بسیار ناچیز به حساب می‌آید^[۱۷].
دوم آنکه؛ عدم رجوع به نتایج در تعریف مذکور از نظر منتقدان مساله‌ای دشوار و غیرقابل قبول است،^[۱۸] زیرا پرونده‌هایی وجود دارد که فرآیندهای عدالت ترمیمی نمی‌تواند برای آنها مناسب و کافی باشد. به همین دلیل برخی در پی سازگاری و انطباق رویکردهای ترمیمی با سیستم عدالت کیفری (تا آنجا که ممکن است)، می باشد و در پی نتایج مطمئن‌تری می‌گردند و تلاش می‌کنند تا این رویکردها با اهداف و ارزش‌های عدالت ترمیمی سازگار شود^[۱۹]. این رویکرد می‌تواند منجر به گسترش شبکه رسیدگی کیفری، و در نتیجه شکل گیری دو نظام مختلف رسیدگی را به وجود بیاورد.

• نظرات محققین عدالت ترمیمی در خصوص هویت طرفین دعوا که سهمی در جرم خاص دارند ممکن است متفاوت باشد. این که سهامداران چه کسانی هستند، نزاعی درون ساختاری در عدالت ترمیمی است. از یک سو جریانات مدنی، تنها اشخاصی را که به صورت مستقیم تحت تاثیر جرم قرار گرفته‌اند را –بزهکار و بزهدیده- به عنوان سهامداران^[۲۰]محسوب می‌کنند^[۲۱]. و برخی دیگر از جریان‌های مدنی و اجتماعی این اصطلاح را به کسانی که کمتر تحت تاثیر قرار گرفته‌اند مثل خانواده، دوستان بزهکار و بزهدیده تسری می‌دهند و حتی برخی دیگر آن را فراتر برده و همه کسانی را که به نوعی با جرم مرتبط هستند را در نظر می‌گیرد.^[۲۲]که به نظر می رسد در این میان به منظور حل و فصل این اختلاف می بایست به مبنای عدالت ترمیمی که مشارکت حداکثری در تصمیم گیری های قضایی است، مراجعه نمود و با استناد به این اصل مهم، تمام کسانی را که در حوزه جامعه محلی افراد قرار می گیرند، در تصمیم گیری دخالت نمود.

• این تعریف تنها در خصوص سهامداران مسکوت نیست بلکه در خصوص سطح و نوع مشارکت در عدالت ترمیمی و این که به چه میزان باید باشد نیز مسکوت است.

• و سرانجام آنکه تعریف تونی مارشال در خصوص اهداف این فرایند نیز ساکت است. آیا این فرایند خود نقطه پایان تلقی می شود یا خیر و اینکه بدون ملاحظه هرگونه نتیجه‌ای آیا طرفداران عدالت ترمیمی باید از آن دفاع کنند و یا آنکه نه، عدالت ترمیمی توانایی دست یافتن به اهداف دیگر را دارد؟ تماماً پرسش هایی است که در این تعریف بی پاسخ مانده است و برخی تنها به یک راهنمای کلی بسنده نموده اند و معتقدند عدالت ترمیمی دارای منافع ذاتی است.

• چارچوب تحلیلی و تعریف جامع از عدالت ترمیمی

دست یافتن به یک چارچوب از تعریف عدالت ترمیمی کاری دشوار است به ویژه زمانی که می‌بایست تعریف عدالت ترمیمی را از رویکردهای بزهدیده محور و رویکردهای غیررسمی جایگزین دعوا جدا نمود به همین دلیل نگارنده چارچوبی تحلیلی از عدالت ترمیمی را که جیمز دیگنن ترسیم می کند، بیان و سپس تلاش می نماید به یک تعریف نسبتاً جامع از عدالت ترمیمی دست یابد.^[۲۳]

• مدل‌های عدالت ترمیمی

۶-۱-۶- فعل مرکب در مرزباننامه
فعل مرکب فعلی است که قبل از فعل یک یا چند تکواژ مستقل (اسم یا صفت) میآید و با آن ترکیب میشود و تغییری نمیپذیرد و صرف نمیشود. قسمت فعلی را که صرف میشود «همکرد» مینامند و از مجموع آنها معنی واحدی برمیآید. باطنی در مورد این گونه افعال چنین میفرماید:
«یکی از خصوصیات زبان فارسی داشتن فعلهای متعدد ترکیبی است که معمولاً از یک اسم یا صفت یا عنصر دیگری ساخته میشوند. زبان فارسی از این وسیله فراوان استفاده میکند به طوریکه برای ساختن فعل تازه، به ندرت از صرف مستقیم کلمه استفاده میکند، بلکه عموماً وسیلهی ترکیب را به کار میبرد. مثلاً گفته میشود «سرخ کردن» نه «سرخیدن» افعال ترکیبی فارسی از نظر معنی یک واحد هستند ولی از نظر ساختمان دستوری دو جزء هستند و دارای دو نوع رفتار متفاوت میباشند. مثلاً «فریفتن» از نظر معنی معادل است؛ «فریب دادن» ولی «فریب دادن» از نظر دستوری قابل تجزیه به دو جزء است.» (باطنی، ۱۳۸۵: ۷۸-۷۹)

بسیاری از افعال به کار رفته در مرزباننامه مرکب (استوار و نااستوار) میباشد که حدود ۲۳% از افعال را شامل میشود.
و از این نمونهاند:
و از قبیل رسایل مجموعی از مکاتبات منتخب بدیعی که به بدایع و روایع کلمات و نکات مشحون است لطف از متانت در آویخته و جزالت با سلاست آمیخته و آن را عتبهی کتبه نام کرده. (۴/۱۰)
ازو التماس کردند که چون رفتن تو از این جا محقق شد، کتابی بساز مشتمل بر لطایف حکمت و فواید فطنت. (۱/۴۱)
شاه در جواب او مترددوار توقفی کرد. (۹/۴۱)
فرشیدورد افعال پیشوندی و پیشوندی مرکب را جزء افعال مرکب میداند و فعل مرکب را به دو دسته تقسیم میکند که منظورشان چنین است:
۶-۱-۶-۱- فعل مرکب استوار
فعل مرکب استوار فعلی است که بین اجزایش چنان استحکامی حاکم است که هیچ تکواژی در بین آن ها قرار نمیگیرد. فرشیدورد در این مورد چنین میفرماید: «مراد از فعل مرکب استوار آن است که از دو جزء یا بیشتر تشکیل شده باشد که فعلیار (جزء غیر فعلی) آن گسترش پذیر نباشد؛ مانند برگشتن و پاشدن که «پا» را که اسم است نمیتوان مثل اسمهای دیگر گسترش داد؛ مثلاً آن را نمیتوان جمع بست و گفت «پاها شد» یا بر آن صفت آورد و گفت «پای بلندی شد.» (فرشیدورد، ۱۳۸۲: ۴۶۰ )
مانند:
وَهنی به قواعد اخوت راه نیابد. (۸/۴۰)
آواز فریاد او در ایوان ضحّاک افتاد، بشنید و از آن حال پرسید. واقعه چنانکه بود انها کردند. (۲/۵۱)
ای غلام، اگر این بار دیگر سفر دریا برآوری و باز آیی، تو را از مال خویش آزاد کنم. (۳/۱۰۵)
غلام پای در رکاب آورد و همعنان اقبال میراند تا به قصری رسید که شرح تماثیل و تصاویر آن در زبان قلم نگنجد و اگر مانی به نگار خانه او رسد، از رشگ انگشت را قلم کند. (۱/۱۰۹)
پس اولیتر آنکه در تعهد این مهمان چیزی از آن صرف کنی. (۷/۶۱)
خبایای اسرار از اقطار و زوایای گیتی کشف میکردند. (۴/۱۴۰)
یادآوری: دکتر کامیار فقط این گونه افعال را مرکب میداند. برای اطلاع بیشتر به صفحات ۶۰ و ۶۱ دستور زبان فارسی (۱) رجوع شود.
۶-۱-۶-۲- فعل مرکب نا استوار
فعل مرکب نااستوار آن است که استحکامی بین اجزایش حاکم نیست و فعلیارش گسترش پذیر میباشد در این باب فرشیدورد چنین مینویسد: «گروه فعلی شبه مرکب و فعل مرکب نااستوار آن است که جزء غیر فعلی آن گسترش پذیر است؛ مانند: فریب خوردن که «فریب» را که اسم است میتوان گسترش داد و گفت: «فریبی خورد» یا «فریب سختی خورد» و یا مثل سفید کردن که میتوان «سفید» را گسترش داد و گفت: «دیوار را سفیدتر کرد» که در اینجا «فریب خوردن» فعل مرکب نااستوار و «سفید کردن» گروه فعلی شبه مرکب است.» (فرشیدورد، ۴۶:۱۳۸۲)
و از این نمونه:
چون تعریض و تلویح سود نمیدارد و آنچه حقیقت حال است، صریح میباید گفت. (۵/۱۵۵)
شاه در جواب او مترددوار توقفی کرد. (۹/۴۱)
حمد و ثنایی که روایح ذکر آن چون ثنایای صبح بر نکهت دهان گل خنده زند. (۲/۳)
وقتی دزد عزم کرد که کمند بر کنگرهی کوشک خسرو اندازد. (۴/۲۹۰)
زهر فوات این را به تریاک بقای او مداومت کنم. (۲/۵۲)
چون ساعتی بگذشت، گرمی در مار اثر کرد. (۲/۱۰۳)
یادآوری: کامیار این گونه افعال را که گسترش پذیرند، ساده میداند و برای فعلیار آنها نقش نحوی در نظر میگیرد و با این حساب بیشتر افعال مرکب را باید ساده دانست. خانلری در انتقاد از این گونه افکار چنین مینویسد:
«بعضی از محققان میان اجزاء فعل مرکب رابطه نحوی جستجو کردهاند، از آن جمله گمان بردهاند در فعل مرکبی که از یک اسم با یک همکرد حاصل شده باشد اسم نسبت به فعل حالت مفعولی دارد. مثلاً در فعل مرکب حساب کردن میتوان پرسید: چه کرد؟ حساب. این استدلال درست نیست. زیرا که اولاً هر فعل سادهای نیز در جواب این پرسش قرار میگیرد. یعنی در جواب چه کرد؟ میتوان گفت: نشست یا خندید. ثانیاً چون همکرد چنانکه مکرر گفتهایم معنی اصلی خود را در ترکیب از دست میدهد، چنین سؤالی در بیشتر موارد هیچ درست نیست و پیش نمیآید. در مورد ترکیب صفت با همکرد نیز چنین رابطهای نمیتوان قائل شد، یعنی در فعل مرکب سفید کردن کلمهی سفید نه مفعول و نه متمم فعل کردن است. بنابراین یگانه راه توجیه رابطه اجزای فعل مرکب همان است که بگوییم همکرد در حکم جزء صرفی است با این تفاوت که غالباً متضمن یک نکته و مورد استعمال خاص نیز هست.» (ناتل خانلری، ۱۳۸۲: ۶۶)
۶-۱-۶-۳- جدا شدن اجزای فعل مرکب در مرزباننامه
در مرزباننامه گاهی اجزای فعل مرکب از هم جدا شدهاند که این گروه از افعال در حدود ۵۰% میباشند.
گربه را که چون چنگ از لاغری در پسِ زانو نشسته بود، رگِ جان به رقص طرب آمد و نایِ حلقی که دم از نالهای بینوائی زدی، به نوید آن نوالها خوش گردانید. (۳/۳۸۴)
چون شروین در گذشت، بیعتِ ملک بر پسر مهترین کردند و دیگر برادران کمرِ انقیادِ او بستند. (۵/۳۹)
ملک زاده آغاز سخن کرد. (۶/۴۶)
تنذیر کردن:بیم کردن و ترساندن و تحذیر کردن: ترساندن و بر حذر داشتن
تنذیر و تحذیر است که ساکنان اعالیِ معالی را میکنند. (۴/۷۲۶)
یادآوری: در مرزباننامه گاهی اجزای فعل مرکب در جملهی دیگر قرار دارد.
۶-۱-۶-۴- فعلیار نیمه کلمه در مرزباننامه
منظور از فعلیار نیم کلمهای عنصری است نامستقل که به تنهایی کاربرد ندارد و باید با واژهی دیگر ترکیب شود تا بتواند در زنجیرهی سخن قرار گیرد. فرشیدورد در این باب چنین
مینویسد: «گاهی فعلیار نیمه کلمه است. نیمه کلمه عنصری است لغوی و غیر دستوری و نامستقل که ضمیمه نیست. ولی با کلمات دیگر ترکیب میشود و کلمهی مرکب میسازد.» (فرشید ورد، ۱۳۸۳: ۴۷۴)
این افسانه از بهر آن گفتم تا مراد خلاب این مخافت و مخلب این آفت نگذاری و بیش از این توبیخ و سرزنش رواندادی. (۹/۲۹۸)
صیاد فراز آمد. (۵/۱۲۷)
و نباید از نصیحت اباکند و از ناصحان نفور شود. (۳/۴۸)
مرا از گردن کشان ملوک و خسروان تاجدار دوستان بسیارند که در مضایق حاجات و مصارح آفت در انتعاش و ارتیاش حال تو تقصیر رواندارد. (۳/۱۲۹)
اگر امروز آن اومید به وفا رساند و حقّ بندگی او از ذمّت کرم خویش موفّی گرداند، سنّت کرام اسلاف را احیا فرموده باشد. (۸/۳۲۱)
باید که سمعت از بد شنیدن اباکند که مساوی خلق اگر چه در حال اثر ننمای، به روزگار مؤثّر آید. (۳/۳۷۵)
۶-۱-۶-۵- همراه شدن فعلیار افعال مرکب با «ت» عربی در مرزباننامه
پایان بعضی از فعلیار افعال مرکب در مرزباننامه «ت» قرار دارد. این فعلیارها وقتی وارد زبان فارسی میشوند «ت» پایانی آنها یا حذف میگردد یا به «ﻫـ» بدل میشود از جمله مشاهدۃ که وقتی وارد زبان فارسی میگردد «ۃ» آن به«ه» بدل میشود و یا زیادۃ که با ورود به زبان فارسی«ۃ» آن به«ه» بدل میشود و سپس حذف میگردد که در مرزباننامه غیر از این است.
۶-۱-۶-۵-۱- رفتن فعلیار به باب مفاعله در مرزباننامه
این گروه از افعال فعلیار آن به باب مفاعله رفته و وقتی وارد زبان فارسی شدهاند: «ه» آنها به «ت» کشیده بدل شده است. از این نمونه، بدون موارد تکراری ۱۰ مورد یافته شد.
مشاهدت کردن و اشارت کردن: هرچه از تقلب احوال اهل روزگار و افاضل و اماثل وزرا و امرا و ملوک و صدور شنیدست و مشاهدت کرده، به هر یک اشارتی لطف آمیز کند. (۳/۱۵)
اشارت رفتن: پیغامی چند بر زبان من فرستاده، اگر اشارت رود، ادا کنم. (۷/۲۵۲)
اجازت دادن: دینی اجازت داد. دیو هر چه شنیده بود، بازگفت. (۷/۲۵۲)
اشارت فرمودن: اشارت فرمای تا آنچه در تحت استطاعت و در طی امکان آید، به جای آرم. (۳/۴۱۰)
اجازت فرمودن: اگر اجازت فرماید، به سمع شریف رسانم. (۵/۴۸۴)
مؤاخذت کشیدن: برو این رقم مؤاخذت کشیدن و قلم این قضا راندن لایق نیست. (۱/۶۲۷)
در مشاهدت آمدن: از آینهی منظرش همه محاسنِ مخبر در مشاهدت آمد. (۳/۶۹۵)

مقایسه
برای بررسی ویژگی­های پروتکل AMPRS و نمایشی واضح از پروتکل، برای حالت­های مختلف شبیه­سازی شده است. همان‏طور که در قبل توضیح داده شد پروتکل بر اساس پارامتر قابلیت اطمینان مورد انتظار (R_D) تصمیم ­گیری­های خود را انجام می­دهد؛ لذا در اینجا پروتکل برای مقادیر مختلف از قابلیت اطمینان مورد انتظار و نرخ­های متفاوت از خطا شبیه­سازی شده است. قابلیت اطمینان مورد انتظار از ۸۰ درصد تا ۱۰۰ درصد یک واحد یک واحد تغییر داده می­ شود. به ازای هر واحد تغییر برای نرخ­های خطای بین ۳۰ تا ۷۰ درصد که به لینک­ها اعمال می­ شود شبیه­سازی می­کنیم. نتایج کلی به صورت نمودار­های سه بعدی نمایش داده می­ شود. این نمودارها حاکی از تطبیق پذیری بسیار بالای AMPRS با شرایط شبکه می­باشد و تصمیم ­گیری­های مناسب بر طبق شرایط را نشان می­دهد. همچنین پروتکل AMPRSرا برای حالاتی که R_D=0.80 ،R_D=0.90 و R_D=0.99 می­باشد با حالاتی که پروتکل LOMDD از دو و سه مسیر ثابت استفاده می­ شود مقایسه شده است.

همان‏طور که در بخش قبل گفته شد شبیه­سازی در حالت­هایی که نرخ خطا از ۳۰ درصد تا ۷۰ درصد تغییر می­ کند و در هر مرتبه یک واحد افزایش پیدا می­ کند به انجام می­گیرد؛ لذا به ازای هر مقدار R_D برای ۴۰ مقدار مختلف از نرخ خطاها در بازه­ ۳۰ درصد تا ۷۰ درصد مورد شبیه­سازی قرار می­گیرد. همچنین برای حالت تعداد مسیرهای پویا برای ۲ و ۳ مسیر در پروتکل LOMDD این کار انجام می­ شود.
محاسبه قابلیت اطمینان
برای محاسبه قابلیت اطمینان، در هر بار شبیه سازی به ازای هر مقداری که برای نرخ خطا تنظیم می­ شود، نسبت تعداد بسته­های از نوع داده که توسط چاهک از منابع دریافت می­ شود به تعداد بسته­های داده که از همه منابع ارسال می­ شود را بدست می­آوریم. برای حالاتی که در بخش ۶-۳-۴ گفته شد مقایسه می­کنیم. نحوه محاسبه قابلیت اطمینان در معادله ۶-۹ نشان داده شده است.
(۶-۹)
که recv_i تعداد بسته­های دریافتی از گره iام و send_j تعداد بسته­های ارسالی از گره jام می­باشد.
محاسبه میانگین تعداد مسیرهای استفاده شده
در بسته­های داده که ارسال می­شوند فیلدی به نام تعداد مسیر (Cp) ایجاد شده است که تعیین می­ کند بسته جاری در منبع بر روی چند مسیر ارسال شده است و در واقع بیان کننده تعداد مسیر استفاده شده در هر لحظه توسط منبع مورد نظر می­باشد. برای محاسبه میانگین تعداد مسیر استفاده شده در شبکه، به ازای تمام بسته­های دریافتی، نسبت مجموع مقدار فیلد Cp در همه بسته­های دریافتی به تعداد بسته­های دریافتی را محاسبه می­کنیم و حاصل را به عنوان میانگین تعداد مسیرهای استفاده شده در نظر می­گیریم. نحوه محاسبه میانگین تعداد مسیرهای استفاده شده در معادله ۶-۱۰ نشان داده شده است.
(۶-۱۰)
محاسبه سربار
دو نوع سربار داریم :
سربار ناشی از مسیریابی و بررسی وضعیت مسیرها (O_routing)
سربار ناشی از ارسال بسته­ها بر روی چند مسیر (O_transmission)
تغییرات در نرخ خطا و تعداد مسیرها باعث کم و زیاد شدن سربار بسته­ها می­ شود. برای محاسبه سربار ناشی از ارسال بسته­ها ابتدا مجموع تعداد گام­هایی که بسته­ها طی کرده ­اند تا به چاهک برسند را محاسبه می­کنیم(PH_R) . توجه کنید بسته­هایی که چندین نسخه از آن‏ها دریافت می­ شود تنها یک بار در اینجا محاسبه می­شوند. همچنین مجموع تعداد دفعاتی که همه بسته­های داده در همه گره­ها روی کانال ارسال می­شوند نیز محاسبه می­ شود (P_C). واضح است یک بسته در یک لینک خاص ممکن است چندین بار بر روی کانال ارسال شود. نسبت این دو مقدار(PH_R/P_C) را از ۱ کم می­کنیم و به عنوان درصد سربار شبکه در نظر گرفته می­ شود. نحوه محاسبه سربار در معادله ۶-۱۱ و ۶-۱۲ نشان داده شده است.
(۶-۱۱)
(۶-۱۲)
در معادله بالا CH_i نشان دهنده تعداد گام­های طی شده در بسته­های دریافتی توسط چاهک می­باشد. k نشان دهنده تعداد بسته­های دریافتی بدون تکرار در چاهک­ می­باشد. PC_j برابر تعداد بسته­های نوع داده که هر گره روی کانال ارسال کرده است. n برابر تعداد گره­های شبکه می­باشد. توجه کنید یک بسته ممکن است توسط یک گره چندین بار بر روی کانال ارسال شود.
محاسبه انرژی مصرف شده
در پایان هر شبیه­سازی به ازای هر گره انرژی باقیمانده هر گره از انرژی اولیه آن کم می­ شود میانگین این مقدارها به عنوان انرژی مصرف شده برای هر شبیه­سازی در نظر گرفته می­ شود. نحوه محاسبه انرژی مصرف شده در معادله ۶-۱۳ نشان داده شده است.
(۶-۱۳)
E برابر مقدار میانگین انرژی مصرف شده در شبکه می­باشد. EL_i برابر مقدار انرژی اولیه گره iام و ER_i­ برابر مقدار انرژی باقیمانده گره iام می­باشد. n بیانگر تعداد گره­های شبکه می­باشد.
نتایج شبیه­سازی
در این قسمت نتایج شبیه­سازی برای هر یک از سناریوهای مطرح شده در قسمت قبل آورده شده و نمودار مربوط به نتایج بدست آمده، نشان داده شده است.
قابلیت اطمینان
نمودارهای مربوط به قابلیت اطمینان در شکل ۶-۵ و ۶-۶ نشان داده شده است. نتایج حاکی از این است که پروتکل AMPRS همواره سعی می­ کند قابلیت اطمینان را در محدوده قابلیت اطمینان مورد انتظار نگه دارد. نتایج حاکی از تطبیق پذیری بسیار بالای AMPRS با شرایط شبکه می­باشد شکل ۶-۶ این موضوع را نشان می­دهد. در شکل ۶-۶ مشهود است که قابلیت اطمینان همواره در محدوده قابلیت اطمینان مورد انتظار شبکه نگه داشته می­ شود و با افزایش نرخ خطا تغییرات لازم انجام می­ شود.
در شکل ۶-۵ مشاهده می­ شود با افزایش درصد خطای شبکه و قابلیت اطمینان مورد انتظار، AMPRS قابلیت اطمینان را در محدوده مورد نظر نگه می­دارد. در این شکل مشاهده می­ شود که استفاده از تعداد مسیرهای ثابت در بیشتر مواقع کارا نمی ­باشد. در نمودار­های مربوط به استفاده از تعداد مسیرهای ثابت، با افزایش نرخ خطا مشاهده می­ شود که قابلیت اطمینان به تدریج کاهش پیدا می­ کند. کاهش قابلیت اطمینان سبب می­ شود که قابلیت اطمینان مورد انتظار شبکه ارضا نشود. همچنین در زمان‌هایی که نرخ خطا پایین است مشاهده می­ شود که استفاده از مسیرهای ثابت قابلیت اطمینان بسیار بالاتری نسبت به قابلیت اطمینان مورد انتظار را برآورده می­ کند؛ این مقدار غیر ضروری است. در بخش‌های بعدی خواهیم دید که استفاده از مسیرهای ثابت سربار زیادی بی­جهت به شبکه اعمال می­ شود.
به طور مثال اگر عملکرد پروتکل AMPRS برای حالتی که قابلیت اطمینان مورد انتظار ۹۰ درصد (AMPRS(R=0.90)) باشد در نظر بگیریم، با توجه به شکل ۶-۵ برای نرخ خطای بین ۳۰ تا ۳۸ درصد قابلیت اطمینان بدست آمده بیشتر از قابلیت اطمینان مورد انتظار (یعنی ۹۰ درصد) می­باشد. این امر بدین دلیل است که حداقل قابلیت اطمینان بدست آمده نمی­تواند از این مقدار کمتر شود. برای نرخ خطاهای بزرگ‌تر از ۳۰ درصد برای این حالت، قابلیت اطمینان همواره حول وحوش ۹۰ درصد نگه داشته می­ شود. اگر حالت (AMPRS(R=0.90)) با حالتی که از ۲ مسیر ثابت (LOMDD(2-Path)) استفاده­ شده است مقایسه شود، مشاهده می­ شود که در LOMDD با دو مسیر ثابت قابلیت اطمینان بدست آمده برای نرخ­های خطای کمتر از ۶۲ درصد، خیلی بیشتر از مقدار قابلیت اطمینان مورد انتظار است. همچنین برای نرخ­های بالاتر از ۶۲ درصد نیز نمی­تواند قابلیت اطمینان مورد انتظار را ارضا کند.
با توجه به نتایج بدست آمده می­توان گفت که پروتکل AMPRS یک انتخاب مناسب برای ارضای قابلیت اطمینان مورد انتظار در شبکه ­های حسگر بی­سیم می­باشد.
شکل ‏۶‑۵ : مقایسه قابلیت اطمینان AMPRS در حالت­های مختلف با LOMDD در حالت استاتیک
شکل ‏۶‑۶ : تطبیق پذیری قابلیت اطمینان در AMPRS با تغییرات قابلیت اطمینان مورد انتظار و نرخ خطا
شکل ‏۶‑۷ : تطبیق پذیری تعداد مسیر انتخاب شده در AMPRS با تغییرات قابلیت اطمینان مورد انتظار و نرخ خطا

شکل ‏۶‑۸ : مقایسه تعداد مسیرهای استفاده شده در AMPRS با LOMDD
تعداد میانگین مسیرها
نمودارهای مربوط به تعداد مسیرهای استفاده شده در شکل ۶-۷ و ۶-۸ نشان داده شده است. نتایج حاکی از این است که پروتکل AMPRS همواره حداقل تعداد مسیر را با توجه به محدودیت­های خواسته شده و شرایط شبکه برای ارسال داده ­ها توسط منابع در نظر می­گیرد. در نمودار سه بعدی شکل ۶-۷ تطبیق پذیری بسیار بالای AMPRS با شرایط شبکه کاملاً مشهود است. در این شکل مشاهده می­ شود که برای نرخ‌های پایین خطا تنها یک مسیر تنظیم می­ شود و نیازی به استفاده از مسیرهای بیشتر نیست. با افزایش تعداد نرخ خطا و افزایش قابلیت اطمینان مورد انتظار نیاز به استفاده از مسیرهای بیشتری می­باشد. AMPRS همواره سعی می­ کند تعداد مسیر بهینه را برای منابع انتخاب کند.
به طور مثال در شکل ۶-۸ اگر عملکرد پروتکل AMPRS را برای حالتی که قابلیت اطمینان مورد انتظار ۹۹ درصد (AMPRS(R=0.99)) می­باشد را با حالتی که از ۳ مسیر ثابت(LOMDD(3-Path)) برای ارسال داده ­ها استفاده شده است مقایسه شود. در پروتکل AMPRS برای نرخ خطای کمتر از ۵۸ درصد از تعداد مسیر کمتری استفاده می­ شود و نیازی به استفاده از مسیرهای بیشتر نیست. این در حالی است که با توجه به نمودارهای شکل ۶-۵ مشاهده می­ شود که AMPRS برای همین حالت (AMPRS(R=0.99)) قابلیت اطمینان مورد انتظار را نیز برآورده می­ کند؛ لذا نیازی به استفاده از مسیرهای بیشتر نیست. همچنین قابل مشاهده با افزایش نرخ خطا تعداد مسیر­های استفاده شده، از حالتی که از ۳ مسیر ثابت استفاده می­ شود بیشتر است که این بدین دلیل است که برای ارضای قابلیت اطمینان نیاز به مسیرهای بیشتری است. در شکل ۶-۵ قابل مشاهده است که برای حالتی که قابلیت اطمینان ۹۹ درصد باشد برای نرخ خطای بیشتر از ۵۸ درصد APMRS قابلیت اطمینان را در محدوده قابلیت اطمینان مورد انتظار نگه می­دارد در حالی که قابلیت اطمینان LOMDD با ۳ مسیر ثابت به شدت افت می­ کند.
با توجه به نتایج بدست آمده می­توان گفت که پروتکل AMPRS یک انتخاب مناسب برای تعیین تعداد مسیرهای لازم جهت ارضای محدودیت­ها در شبکه ­های حسگر بی­سیم می­باشد.
سربار شبکه
نمودارهای مربوط به سربار شبکه در شکل­های ۶-۹ و ۶-۱۰ نشان داده شده است. نتایج حاکی از این است که پروتکل AMPRS حداقل سربار ممکن را به شبکه اعمال می­ کند و از اعمال سربار اضافی جلوگیری می­ کند. در نمودار سه بعدی شکل ۶-۹ کاملاً مشهود است که AMPRS سربار شبکه را مطابق شرایط شبکه تنظیم می­ کند و از اعمال سربار اضافی به شبکه جلوگیری می­ کند. در شکل ۶-۹ برای نرخ خطاهای پایین و قابلیت اطمینان مورد انتظار پایین حداقل سربار ممکن به شبکه تحمیل می­ شود که ناشی از خطاهایی است که در لایه MAC به بسته­ها اعمال می­ شود. با افزایش نرخ خطا و قابلیت اطمینان مورد انتظار مشاهده می­ شود که سربار شبکه نیز تغییر می­ کند. در AMPRS همواره سعی می­ شود که کمترین سربار ممکن به شبکه اعمال شود.
اگر عملکرد پروتکل AMPRS را برای حالات مختلفی که در شکل ۶-۹ نشان داده شده است با حالتی که از ۳ مسیر ثابت (LOMDD(3-Path)) برای ارسال داده ­ها استفاده شده است مقایسه کنیم قابل مشاهده است که این حالت همواره سربار زیادی را به شبکه تحمیل می­ کند که در بیشتر مواقع این سربار اضافی می­باشد. تنها در مواردی که نرخ خطا خیلی بالا و قابلیت اطمینان مورد انتظار نیز خیلی بالا باشد سربار ناشی از پروتکل AMPRS به اندازه سربار LOMDD با ۳ مسیر ایستا(LOMDD(3-Path) می­ شود.
به طور مثال در شکل ۶-۹ اگر عملکرد پروتکل AMPRS را برای حالتی که قابلیت اطمینان مورد انتظار ۹۰ درصد (AMPRS(R=0.90)) باشد، با حالتی که از ۳ مسیر ثابت (LOMDD(3-Path)) برای ارسال داده ­ها استفاده شده است، مقایسه شود. AMPRS همواره نسبت به LOMDD با ۳ مسیر ثابت سربار کمتری را به شبکه تحمیل می­ کند. تنها در مقادیر بالا از نرخ خطا میزان سربارها یکسان است. با تطبیق این حالت یا شکل ۵-۶ مشاهده می­کنیم که AMPRS با حداقل سربار ممکن قابلیت اطمینان مورد انتظار را بر آورده می­ کند در حالی که استفاده از مسیرهای ثابت اگرچه قابلیت اطمینان را بر آورده می­ کند ولی سربار زیادی را بی­جهت به شبکه تحمیل می­ کند.
با توجه به نتایج بدست آمده می­توان گفت که پروتکل AMPRS یک انتخاب مناسب برای ارضای قابلیت تنظیم سربار وارد شده در شبکه ­های حسگر بی­سیم می­باشد که باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش طول عمر شبکه می­ شود.
انرژی مصرف شده
نمودارهای مربوط به انرژی مصرف­شده در شکل ۶-۱۱ و ۶-۱۲ نشان داده شده است. نتایج حاکی از این است که پروتکل AMPRS انرژی مصرف شده در شبکه را با توجه به محدودیت­های خواسته شده مینیمم می­ کند و از مصرف انرژی بی جهت در شبکه جلوگیری می­ کند.
به طور مثال اگر عملکرد پروتکل AMPRS برای حالتی که قابلیت اطمینان مورد انتظار ۹۰ درصد ­باشد را با حالتی که از ۳ مسیر ثابت (LOMDD(3-Path)) برای ارسال داده ­ها استفاده شده است مقایسه شود قابل مشاهده است که انرژی مصرف شده در AMPRS(R=0.90) همواره انرژی کمتری را مصرف می­­کند. در شکل قابل مشاهده است که در بقیه حالات نیز این چنین است.
شکل ‏۶‑۹: مقایسه سربار ناشی از مسیرها در AMPRS
شکل ‏۶‑۱۰ : سربار اعمال شده به شبکه در AMPRS با تغییرات قابلیت اطمینان مورد انتظار و نرخ خطا
شکل ‏۶‑۱۱ : انرژی مصرف شده در AMPRS با تغییرات قابلیت اطمینان مورد انتظار و نرخ خطا
شکل ‏۶‑۱۲ : میانگین انرژی مصرف شده گره­ها در AMPRS
خلاصه
در این فصل پروتکل چند مسیره تطبیقی برای اقناع قابلیت اطمینان (AMPRS)پیشنهاد شد. پروتکل AMPRSیک پروتکل تخصیص مسیر دینامیک در شبکه ­های حسگر بی­سیم است که جهت تعیین تعداد مسیرهای استفاده شده توسط هر یک از منابع برای ارضای قابلیت اطمینان طراحی می­ شود. در پروتکل AMPRS راهکارهایی به کار برده شد که هم قابلیت اطمینان مورد انتظار برای شبکه ارضا ­شد و هم سربار ارسال بسته­ها زیاد نشود. همچنین مصرف انرژی کاهش و طول عمر شبکه افزایش یافت. در پروتکل AMPRS چاهک تصمیم می­گیرد که هر منبع از چند مسیر و کدام مسیرها استفاده کند تا کارایی شبکه بالا رود.
در پروتکل AMPRS با به کار بردن راهکار پیشنهاد شده در فصل ۵ قابلیت اطمینان شبکه در چاهک تخمین زده می­ شود. چاهک بر اساس اطلاعاتی که در مورد گره­ها، لینک­ها و مسیرهای در دسترس از شبکه دریافت می­ کند تصمیم گیری­های لازم را انجام می­دهد. این اطلاعات شامل تعداد گام مسیرها، قابلیت اطمینان مسیرها، انرژی مسیرها، قابلیت اطمینان لینک­ها و پارامترهای دیگر می­باشند. چاهک تعیین می­ کند که هر منبع از چند مسیر و چه مسیرهایی داده ­های خود را ارسال کند تا قابلیت اطمینان شبکه در یک دامنه حول و حوش قابلیت اطمینان مورد انتظار نگه داشته شود. همچنین سربار شبکه کم و طول عمر شبکه نیز ماکسیمم شود.

• • • 1. 1. خوف در عهد جدید

       

       

   

   

در عهدجدید کلمه یونانی «فوبوس» (Phobos ) و فعل آن «فوبیو» (Phobeo ) دالّ بر معنای خوف است (صموئیل و دیگران، ۱۹۰۰، ذیل واژه خوف).
تفاوت بزرگی میان خوف در عهد جدید و خوف در عهدعتیق وجود دارد. این تفاوت در کار خداوند عیسی مسیح است که باعث ایجاد رابطه ای متفاوت با خدا شد (اول یوحنا۵: ۱). خداوند برای نجات انسان گناهکار و دخول او در ملکوت، چاره­ای ندید جز اینکه خود را به صورت عیسی مجسم کند تا بتواند مستقیماً به هدایت و ارشاد انسانها همت گمارد: «محبت خود را در ما ثابت می­ کند از اینکه هنگامی که ما هنوز گناهکار بودیم، مسیح در راه ما مرد. پس چقدر بیشتر الآن که به خون او عادل شمرده شدیم، به وسیله­ او از غضب نجات خواهیم یافت؛ زیرا اگر در حالتی که دشمن بودیم، به وساطت مرگ پسرش با خدا صلح داده شدیم، پس چقدر بیشتر بعد از صلح یافتن به وساطت حیات او نجات خواهیم یافت و نه همین فقط، بلکه در خدا هم فخر می کنیم به وسیله­ خداوند ما عیسی مسیح که به وساطت او الآن صلح یافته­ایم» (رومیان۵: ۸-۱۱)، «ترسان مباشید ای گله کوچک، زیرا که مَرْضیِّ پدر شما است که ملکوت را به شما عطا فرماید. » (لوقا۱۲: ۳۲). ترس از خدا در عهدجدید، به واسطه­ عیسی مسیح که فاصله بین خدا و انسان را پر کرده، یعنی رفتن به حضور خدا هم به عنوان پدر (با قرابت و بدون وحشت از او) و هم به عنوان عالی ترین مقام (یعنی با عمیق ترین احترام ممکن). ترس از خداوند، ارزش قائل شدن برای خدا همراه با ترس و احترام مقدس و احترام قائل شدن برای او به عنوان خدایی پرجلال، مقدس، باشکوه و پرقدرت است (فیلپیان۲: ۱۲). بنابراین محبت الهی در عهدجدید جایگزین ترس از خداوند در عهد عتیق گردید: «در محبّت خوف نیست بلکه محبّتِ کامل خوف را بیرون می‌اندازد؛ زیرا خوف عذاب دارد و کسی که خوف دارد، در محبّت کامل نشده است. » (اول یوحنا۴: ۱۸).

اما با وجود این، باز ترس از خداوند و رعایت تقوای الهی اساس دیانت در عهد جدید است. کرنلیوس اولی شخصی بود که انجیل در خانه اش موعظه شد. او کسی بود که از خدا می ترسید. در کتاب اعمال رسولان آمده است که: «و در قیصریه مردی کرنیلیوس نام بود، یوزباشی فوجی که به ایطالیانی مشهور است. و او با تمامی اهل بیتش متقی و خداترس بود که صدقه بسیار به قوم می داد و پیوسته نزد خدا دعا می کرد» (اعمال رسولان۱۰: ۱-۲). همانطوری که پولس رسول موعظه خود را خطاب به اعضای کلیسای انطاکیه با عبارت «ای مردان اسرائیلی و خداترسان، گوش دهید!» (اعمال رسولان۱۳: ۱۶)، «ای برادران عزیز و ابنای آل ابراهیم و هرکه از شما خداترس باشد» (اعمال رسولان۱۳: ۲۶) آغاز نمود. حنانیا و سفیره‌ نیز با وانمود کردن‌ به‌ اینکه‌ همه‌ اموال‌ خود را وقف‌ نموده‌اند، مرتکب‌ ناراستی‌ شدند و این‌ در حالی‌ بود که‌ فقط‌ بخشی‌ از آن‌ را بخشیده‌ بودند، و در این هنگام بود که آن دو مردند و خوف الهی بر اطرافیان آنها مستولی گردید: «امّا شخصی حَنّانِیا نام، با زوجه‌اش سِفیرَه ملکی فروخته، قدری از قیمت آن را به اطّلاع زن خود نگاه داشت و قدری از آن را آورده، نزد قدمهای رسولان نهاد. آنگاه پطرس گفت، ای حنّانیا چرا شیطان دل تو را پر ساخته است تا روح‌القدس را فریب دهی و مقداری از قیمت زمین را نگاه داری؟آیا چون داشتی از آنِ تو نبود و چون فروخته شد در اختیار تو نبود؟ چرا این را در دل خود نهادی؟ به انسان دروغ نگفتی بلکه به خدا. حنانیا چون این سخنان را شنیدش افتاده، جان بداد و خوفی شدید بر همه شنوندگانِ این چیزها مستولی گشت. » (اعمال رسولان۵: ۱-۵).
۴-۳-۳-۱- انواع خوف در عهد جدید
الف- خوف ممدوح

• ترس از خدا: «کیست که از تو نترسد، خداوندا و کیست که نام تو را تمجید ننماید؟ زیرا که تو تنها قدّوس هستی و جمیع امّت‌ها آمده، در حضور تو پرستش خواهند کرد، زیرا که احکام تو ظاهر گردیده است!» (مکاشفه۱۵: ۴)، «همه مردمان را احترام کنید. برادران را محبّت نمایید. از خدا بترسید. پادشاه را احترام نمایید. » (اول پطرس۲: ۱۷).

• ترس به هنگام بازگشت ثانوی مسیح: «و دلهای مردم ضعف خواهد کرد از خوف و انتظار آن وقایعی که برربع مسکون ظاهر می‌شود، زیرا قوّات آسمان متزلزل خواهد شد. » (لوقا۲۱: ۲۶؛ عبرانیان۱۰: ۲۷).

• ترس از پدر و مادر: «و پدر یا مادر خود را بعد از آن احترام نمی‌نماید. پس به تقلید خود، حکم خدا را باطل نموده‌اید. » (متی۱۵: ۶)، «ای فرزندان، والدین خود را در خداوند اطاعت نمایید، زیرا که این انصاف است. پدر و مادر خود را احترام نما که این حکم اوّل با وعده است. » (افسسیان۶: ۱-۲) و … .

• ترس از خشم خداوند: «بلکه به شما نشان می‌دهم که از کِه باید ترسید، از او بترسید که بعد از کشتن، قدرت دارد که به جهنّم بیفکند. بلی به شما می‌گویم از او بترسید. » (لوقا۱۲: ۵؛ دوم قرنتیان۵: ۱۱؛ مکاشفه۶: ۱۷).

• ترس از پادشاه: «هر منصب بَشَری را بخاطر خداوند اطاعت کنید، خواه پادشاه را که فوق همه است، و خواه حکّام را که رسولان وی هستند، بجهت انتقام کشیدن از بدکاران و تحسین نیکوکاران. » (اول پطرس۲: ۱۳-۱۴ و ۱۷؛ تیطس۳: ۱؛ رومیان۱۳: ۳-۷).

ب- خوف مذموم

• ترس از غیر خدا: «امّا عیسی ایشان را بیتأمّل خطاب کرده، گفت، خاطر جمع دارید! منم، ترسان مباشید!» (متی۱۴: ۲۷)، «ما با دلیریِ تمام می‌گوییم، خداوند مددکننده من است و ترسان نخواهم بود. انسان به من چه می‌کند؟» (عبرانیان۱۳: ۶).

• ترس از دشمن: «و از قاتلان جسم که قادر بر کشتن روح نیاند، بیم مکنید، بلکه از او بترسید که قادر است بر هلاک کردن روح و جسم را نیز در جهنّم. » (متی۱۰: ۲۸؛ ۸: ۲۶؛ لوقا۱۲: ۴).

• ترس ظاهری از خداوند و نه از ته دل: «این قوم به زبانهای خود به من تقرّب می‌جویند و به لبهای خویش مرا تمجید می‌نمایند، لیکن دلشان از من دور است. » (متی۱۵: ۸).

• مطلق ترس: «ترسها از هر طرف‌ او را هراسان‌ می‌کند، و به‌ او چسبیده‌، وی‌ را می‌گریزاند. » (ایوب۱۸: ۱۱؛ اشعیا۳۵: ۴ و … ).

ج- خوف طبیعی

• ترس از بلاهای ناگهانی: «جنگها و اخبار جنگها را خواهید شنید. زنهار مضطرب مشوید زیرا که وقوع این همه لازم است، لیکن انتها هنوز نیست. » (متی۲۴: ۶؛ لوقا۲۱: ۹ و ۲۶).

• ترس از رسوایی: «در کتاب مکتوب است که، اینک، می‌نهم در صهیون سنگی سر زاویه برگزیده و مکرّم، و هر که به وی ایمان آوَرَدْ خجل نخواهد شد. » (اول پطرس۲: ۶).

• • • • • 1. 1. راه­های کسب خوف از خداوند در عهد جدید