۶-۶ سیاست خارجی (Foreign Policy)
سیاست خارجی «مجموعه توانایی ها، قابلیت ها و مکانیسم های یک واحد سیاسی به نام دولت- ملت جهت افزایش بهره وری نُرم های موجود در ارتباط با واحدهای دیگر سازمان های بین المللی غیر دولتی و دولتی را سیاست خارجی گویند». نُرم های یک واحد سیاسی در این مقطع می تواند اعم از اهداف و منافع ملی و فراملی، ترتیبات و الزامات امنیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در ابعاد منطقه و فرامنطقه ای یا جهانی باشد (امیری، ۱۳۸۵: ۲۸۴).
در تعریفی دیگر «سیاست خارجی جهتی است که یک دولت بر می گزیند و در آن از خود تحرک نشان می دهد و این در حقیقت شیوه و نگرش دولت نسبت به جامعه بین المللی است». دولت ها بازیگران اصلی سیاست بین المللی تلقی می شوند و بر این اساس جهت گیری ها، اهداف و منافع آنها در چارچوب سیاست خارجی مورد مطالعه قرار خواهند گرفت (قوام، ۱۳۸۹: ۲۹۲).
می توان گفت منظور از سیاست خارجی «تدوین راهبرد یا برنامه ای بلند مدت توسط تصمیم گیرندگان یک دولت برای اقدام در برابر سایر دولت ها یا واحدهای بین المللی و به منظور نیل به اهداف شخصی که بر حسب منافع ملی تعیین شده می باشند» (سی پلانو و اولتون، ۱۳۷۶: ۲۰).

در تعریفی دیگر «سیاست خارجی مجموعه خط مشی ها، تدابیر، روش ها و انتخاب مواضعی است که یک دولت در برخورد با امور و مسائل خارجی در چارچوب اهداف کلی حاکم بر نظام سیاسی اعمال می نماید»، بنا بر تعریف فوق سیاست خارجی شامل دو قسمت مجزا می باشد:
الف: اهداف ملی که هر کشوری در صحنه بین الملل تعقیب و درصدد تحصیل آنها می باشد.
ب: سیاست ها و روش هایی که برای رسیدن به اهداف مزبور اتخاذ می گردد (مولانا و محمدی، ۱۳۸۸: ۱۱).
۷-۶ لابی (Labbying)
لابی، اصطلاحی است معادل «درخواست از نمایندگان خود برای تصویب قانون و یا تغییر در آن به نفع گروه یا دسته ای خاص». همچنین به گروه و یا نمایندگانی از مردم اطلاق می شود که برای تصویب و یا تغییر قانون از طریق مجلس و نمایندگان آن، فعالیت و یا اقداماتی انجام می دهند. به تماس های شخصی که در راهروها و قسمت هایی از ساختمان قوه مقننه یا نمایندگان مجلس برای تصویب یا تغییر قانون در جهت حمایت از اهداف و خواسته های خویش و کسب امتیازات منطبق با منافع خود (طیفی یا صنعتی) هم گفته می شود (بابازاده، ۱۳۸۳: ۱۸۵).
«لابی یا گروه هایی ذی نفوذ در ایالات متحده، گروه هایی هستند که برای تحقق اهداف و منافع خود با بهره گیری از ساختار و ظرفیت های حقوقی و سیاسی این کشور به دنبال تأثیرگذاری بر روند و جهت گیری های سیاسی، داخلی یا خارجی، آن می باشند» (احمدی لفورکی، ۱۳۸۷: ۱۹).

7. 7. ادبیات و پیشینه تحقیق

در مورد تحریم های صورت گرفته علیه جمهوری اسلامی ایران و اهداف کشورهای غربی به رهبری آمریکا، کتاب ها و مقالات متعددی به چاپ رسیده اسـت که از جمله به موارد زیر می توان اشاره کرد:
تحریم ایران؛ شکست یک سیاست که نوشته حسین علیخانی است و توسط محمد متقی نژاد ترجمه و توسط انتشارات وزارت امور خارجه در ۱۳۸۰ به چاپ رسیده، این کتاب مجدداً در پاییز ۱۳۸۴ تجدید چاپ شده است. این کتاب به بررسی گذشته، حال و آینده تحریم های آمریکا علیه ایران از جنبه نظری و عملی پرداخته و به تفصیل، فرایند تیرگی فزاینده روابط تجاری ایران و آمریکا را تشریح می کند که از زمان سقوط شاه و بحران گروگانگیری سال ۸۰-۱۹۷۹ آغاز شده است، تحریم ایران به صورت یک طرفه باقی است و ناگزیر شرکت های غیر آمریکایی و عمدتاً اروپایی- غربی تجارت با ایران را در دست گرفته اند در حالی که آمریکایی ها مجبور به معامله نکردن با ایران هستند آمریکا برای پاسخ دادن به این اقدام کوشید در خصوص هر کشور ثالثی که تحریم را بشکند قوانین فرامرزی وضع کند اما اعتراض متحدان رسمی آمریکا که نمی توانستند با ایران قطع رابطه کنند این رهیافت را نا ممکن ساخت. خصومت رسمی آمریکا با ایران با نقش گروه های صاحب نفوذ طرفدار اسرائیل فزونی گرفته و مسأله رفع تحریم ها را مشکل ساخته است، اما عده زیادی از ناظران آمریکایی اکنون معتقد شده اند که تنها نتیجه سیاست تحریم، محروم شدن آمریکا از بخش سودآور تجارت بین المللی است. این کتاب جزئیات وضع قوانین فرامرزی تحریم را به دقت بررسی کرده و تحلیل نقادانه و جامع از این سیاست عرضه می کند، این اثر همچنین به شکلی جامع و با استناد به مدارک متقن، منابع مکتوب مهمی را بررسی و تأثیر تحریم ها بر ایران را ارزیابی کرده است.
کتاب بعدی، تحریم های آمریکا علیه ایران، نوشته روح الله سخائی اردکانی است که توسط انتشارات آروَن در سال ۱۳۸۹ چاپ شده است. در این کتاب، نویسنده به این موضوع اشاره کرده که تحریم همواره ابزاری قدرتمند در سیاست خارجی آمریکا بوده است، دولت آمریکا اختیارات قانونی لازم را برای تحمیل تحریم های اقتصادی دارد، که قانون تجارت با دشمن، قانون اداره صادرات و قانون اختیارات اقتصادی اضطراری بین المللی از جمله این قوانین است در سه دهه اخیر نیز تحریم اقتصادی وجه قالب سیاست آمریکا در برابر ایران می باشد اعمال تحریم از نوامبر ۱۹۷۹ پس از تصرف سفارت آمریکا در تهران آغاز شد و به رغم حل بحران گروگانگیری، دولت آمریکا با استناد به برخی استدلال ها همچنان به اعمال تحریم ادامه می دهد و روز به روز نیز بر شدت آن می افزاید منع همه واردات از ایران به آمریکا و منع صادرات و فروش کلیه تجهیزات نظامی به ایران در دوره ریگان، پایان دادن به کمک های اقتصادی به ایران و… در زمان جورج بوش پدر و جلوگیری از سرمایه گذاری شرکت های خارجی در صنعت نفت ایران و اعمال تحریم ثانویه در مورد ایران در زمان کلینتون از نمونه های این تحریم هستند. این تحریم ها به رغم اینکه نتوانسته اند آمریکا را در نیل به اهداف خود یعنی تغییر رژیم، انزوای رژیم و حتی تغییر رفتار ایران موفق کند اما هزینه های هنگفتی را به ایران تحمیل نموده اند که در حوزه های مختلف اقتصادی- مادی، صنعت نفت و حمل نقل هوایی قابل مشاهده است هدف این کتاب بررسی تأثیر سیاسی این تحریم ها و همچنین اوضاع و شرایطی که سبب کاربرد این امر باشد، هست.
در کتاب دیگری تحت عنوان شناخت راهبرد جنگ اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، نوشته ناصر پورحسن، که توسط معاونت سیاسی سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی، در سال ۱۳۸۶ چاپ شده، آمده است که تحریم های اقتصادی یک جانبه ی آمریکا و چند جانبه بین المللی علیه ایران هر روز ابعاد جدیدی به خود می گیرد هدف کلی تلاش های جدید، رساندن بیشترین صدمه مستقیم به توده مردم است، تا دولت جمهوری اسلامی ایران سیاست های هسته ای خود را خاتمه دهد، آنچه که به عنوان مبنای این پروژه در نظر گرفته شده این است که با اعمال تحریم ها فشارهای اقتصادی از جمله تورم، بیکاری و غیره باعث جدایی دولت و مردم ایران خواهد شد.
کتاب تحریم های اقتصادی آثار و پیامدها، سیاست ها و راهکارها، نوشته مصطفی آذری، نشر مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، که در سال ۱۳۸۷ به چاپ رسیده، حول محورش ابتدا بررسی تحریم اقتصادی و جایگاه حقوقی تحریم در منشور ملل متحد می باشد. همچنین سیر تاریخی تحریم علیه ایران از جانب آمریکا به صورت یک جانبه بررسی شده است. با توجه به تلاش های ایران جهت برخورداری از انرژی صلح آمیز هسته ای و در پی آن ارجاع پرونده به شورای امنیت با تهدید تحریم های اقتصادی بویژه تحریم های مالی و بانکی رو به رو بوده است. این نوشتار قصد ندارد بطور جدی بر اهمیت تحریم صحه بگذارد، بلکه تلاش دارد تا راهکارهایی را برای کاهش هزینه های کشور و افزایش کارایی اقدامات متقابل ارائه نماید. همچنین ضمن تشریح ویژگی های گوناگون تحریم های بین المللی هوشمند که شکل نوینی از تحریم های اقتصادی بود، هدف های خاصی را به جای کلیت کشور نشانه می رود تحریم های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را بررسی می نمود و اثرات و پیامدهای آن را بر اقتصاد کشور ارزیابی می کند. در نهایت با ارائه توصیه هایی کاربردی راهکارهای کاهش اثرات تحریم و راه های برون رفت از آن را مشخص می نماید.
از جمله منابعی که به صورت مقاله نوشته شده و با موضوع تحقیق این پایان نامه مرتبط است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قاسمی، مصطفی. «تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران و آثار آن»، مجله علوم انسانی مربیان، سال هشتم، ش۲۷، (بهار ۱۳۸۷). از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون همواره ایالات متحده به اعمال تحریم های مختلف اقتصادی یک جانبه و وضع قوانین و مقررات گوناگون علیه نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. در چند سال اخیر نیز آمریکا با بهانه قرار دادن فعالیت های هسته ای ایران تلاش های زیادی را برای محروم کردن کشورمان از دستیابی به فعالیت های هسته ای انجام داده است و با فشار بر کشورهای اروپایی، چین و روسیه تحریم های را علیه ایران در شورای امنیت به تصویب رسانده است. پس از همکاری های گسترده ایران با آژانس، روسیه و چین به این نتیجه رسیدند که وقتی ایران به سؤال های آژانس پاسخ می دهد دلیلی برای اعمال تحریم های جدید علیه این کشور در شورای امنیت وجود ندارد. شاید به همین دلیل باشد که آمریکا و غرب برای پیشبرد اهداف خود، تحریم های یک جانبه را دنبال می کنند و در این راستا تحرکات نوینی جهت تشدید تحریم های مالی علیه ایران و تسریع فشار علیه شرکت های ایرانی صورت گرفته است. با توجه به اینکه ایران بعد از پیروزی انقلاب همواره مورد تحریم آمریکا قرار دارد می توان گفت که در دور جدید تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران و مؤسسات ایرانی عملاً اتفاق جدیدی نخواهد افتاد جز آنکه از طریق فضا سازی علیه ایران هزینه های معامله با ایران را بالا ببرند. اینکه گفته می شود عملاً اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد، به این معنی نیست که به آثار اقتصادی این تحریم و افزایش هزینه های آن بی توجه باشیم بلکه اساس، طرح این نکته است که آمریکا با آگاهی به آثار تحمیل هزینه به اقتصاد ایران از طریق اعمال تحریم ها، تلاش دارد تا اقتصاد کشور را ناکارآمد سازد.
ساعد، نادر. «تحریم های نظامی جمهوری اسلامی ایران در قطعنامه های شورای امنیت» مبناشناسی و کالبد شکافی در رهیافت انتقادی». فصلنامه راهبرد دفاعی، سال۸، ش۲۹، (تابستان ۱۳۸۹). شورای امنیت سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۰۶ و به موجب قطعنامه ۱۷۳۷، به بهانه قصور در برخی فعالیت های هسته ای صلح آمیز کشورمان و نگرانی شورای حکام از این بابت، ماده ۴۱ منشور ملل متحد دایر بر تحریم های اقتصادی را علیه کشورمان وضع نمود و به خواسته های غرب در این زمینه تن داد. شورا در این قطعنامه و قطعنامه های بعدی حتی تحریم ها را به حوزه نظامی و دفاعی یعنی قابلیت های بازدارنده کشور نیز گستراند. هدف از این قطعنامه های سیاسی، تضعیف قدرت نفوذ ایران در منطقه و جهان و همچنین تضعیف توانمندی های بازدارنده دفاعی است. این نوشتار به بررسی این تحریم ها که مبتنی بر تصمیم ها و تشخیص های نادرست و نامشروع برخی دولت های غربی (اما به نام و از مجرای رکن اجرایی و سازمانی بین المللی شورای امنیت) بوده، خواهد پرداخت و انگیزه ها و مؤلفه های مؤثر در تحریم تسلیحاتی کشورمان را در پرتو قطعنامه های پنج گانه تحریم (۲۰۱۰-۲۰۰۶) مورد تحلیل قرار خواهد داد.
طباطبائی، سید علی. «لابی یهودیان آمریکا کارگزار تحریم ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیستم، ش۱، بهار (۱۳۸۵). لابی یهودیان آمریکا به دلیل قدرت و کارایی و توانایی شکل بخشی به نتایج سیاست خارجی آمریکا جایگاه ویژه ای دارد. یهودیان آمریکا در حالی که تنها حدود ۲ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند حجم قابل توجهی از سرمایه در گردش و مجموعه فراگیری از ابزارهای اطلاع رسانی آمریکا و مراکز قدرت سیاسی را در اختیار دارند. یکی از سیاست های عمده آمریکا در سال های اخیر بویژه در دهه ۱۹۹۰ سیاست تحریم بوده است. آمریکا از تحریم به عنوان یکی از ابزارهای سیاست خارجی خود و به عنوان یک عامل فشار برای تغییر رفتارهای دیگر کشورها استفاده می کند در این زمینه لابی یهودیان آمریکا در اواسط دهه ۱۹۹۰ به دلایل متفاوت سعی نموده اند ایده تحریم ایران را که تبدیل به استراتژی تحریم ایران، در درون لابی یهودیان گردیده بود را به عنوان یک قانون تصویب کند. این لابی با بهره گرفتن از نفوذ خود در دستگاه های تصمیم گیری و اجرایی آمریکا مراکز فکری و تحقیقاتی توانست به شکل بسیار تعیین کننده ای این ایده (تحریم) را به استراتژی تحریم تبدیل کند. این لابی آیپک (American Israel Public Affairs Committee (AIPAC)) در اولین اولویت برنامه های کاری اشان به طور مستقیم به نام ایران و همچنین جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح های اتمی اشاره کرده اند. این لابی در پی سیاست رژیم اسرئیل برای بزرگ نمایی خطر ایران و محدود سازی قدرت تهران، سیاست تحریم ایران را در داخل ایالات متحده، با شدت پیگیری کرده که نتیجه نهایی آن گزارش ۷۶ صفحه ای بود که با عنوان «تحریم های جامع آمریکا علیه ایران: برنامه ای برای عمل» به اعضای کنگره آمریکا در سال ۱۹۹۵ ارائه گردید. در ادامه، لابی یهودیان آمریکا با بهره گرفتن از داماتو- سناتور ایتالیایی الاصل کنگره آمریکا و از جمهوری خواهان محافظه کار- مهره خود در کنگره آمریکا و با توجه به نفوذ در کنگره، توانست قانون تحریم ایران را به تصویب برساند.
حسینی، امیر حسین. «شورای امنیت و برنامه هسته ای ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیستم، ش۲و۳، (تابستان و پائیز ۱۳۸۵). این مقاله به طور خاص به بررسی موضوع تحریم احتمالی جمهوری اسلامی ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد به دلیل پیگیری برنامه صلح آمیز هسته ای آن پرداخته است. سؤال اصلی این است که با توجه به سابقه کار شورای امنیت و نیز تلاش ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی برای جا انداختن برنامه هسته ای کشورمان به عنوان تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی و تشدید فشارهای بین المللی از جمله تصویب و اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران از طریق کسب مجوز لازم از شورای امنیت، تصویب تحریم های اقتصادی کشورمان توسط شورا، تا چه حد محتمل است؟ مقاله در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول کلیات اصلی مربوط به نحوه تصمیم گیری و اعمال تحریم های اقتصادی توسط شورای امنیت مطرح می شود و در بخش دوم وضعیت های احتمالی طرح موضوع هسته ای ایران در شورای امنیت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. شورای امنیت وظیفه دارد وضعیتی که در آن یک دولت عضو سازمان ملل متحد، به عدم پایبندی نسبت به الزامات رژیم خلع سلاح و عدم اشاعه محکوم شده است را مورد رسیدگی قرار دهد. ایران برخلاف سایر کشورها نظیر اسرائیل فعالیت های هسته ای اش هیچ تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی ندارد به همین جهت زمینه عینی ضرورت برای تصویب یک قطعنامه بر اساس فصل هفتم منشور ملل متحد به چشم نمی خورد، هر چند فشارهای سیاسی سایر کشورها (آمریکا) چنین قطعنامه ای را تصویب کرد. در روال منطقی کار شورای امنیت، رسیدگی به موضوع تحریم اقتصادی ایران بر طبق فصل هفتم منشور ملل متحد زمانی متصور است که شورا تهدید برنامه هسته ای ایران علیه صلح و امنیت بین الملل را احراز کند. شورای امنیت یک باشگاه سیاسی است که در آن منافع قدرت های بزرگ حرف اول را می زند، تحریم های اقتصادی سازمان ملل متحد در دهه ۱۹۹۰ به عنوان «ابزاری برای همه فصول» (Tool of all Seasons) تعریف شد.
منصوری، جواد. «چالش های امنیتی ایران و آمریکا»، نشریه تاریخ اندیشه انقلاب اسلامی، ش۶، (تابستان ۱۳۸۲). انقلاب اسلامی در ایران آغاز تحول و دگرگونی عمیقی در روابط ایران و آمریکا شد. ایران که روزی جزیره‌ ثبات و بهشت سرمایه‌داری و ژاندارم منافع دولت ایالات متحده بود، در یک چالش گسترده با سیاست‌ ها و برنامه‌های آن دولت قرار گرفت، وجود ذخایر عظیم نفت و بازار کالاهای سرمایه‌داری، موقعیت استراتژیک و ژئواستراتژیک موجودیت، امنیت و سلطه‌ اسرائیل- متحد استراتژیک آن دولت در منطقه- با وقوع انقلاب اسلامی در معرض تهدید قرار گرفت. در سه دهه گذشته استراتژی سقوط جمهوری اسلامی با روش‌های براندازی از درون، براندازی از بیرون، براندازی از درون و فشار از بیرون با صرف هزینه‌های قابل ملاحظه و بکارگیری دیپلماسی عمومی، استحاله‌ فرهنگی، جنگ داخلی و خارجی، تحریم اقتصادی، جنگ روانی و تبلیغاتی، چالش امنیتی ایران و آمریکا بوده است. چالش ایران و آمریکا در سال‌های اخیر وارد مرحله‌ جدیدی شد که تشدید اقدامات و تهدیدات و طرح مسأله‌ «سلاح هسته‌ای و کشتار جمعی» بر چالش‌های قبلی افزود و جنجال‌آفرینی‌ها، اغتشاشات، هرج و مرج برای تکمیل و تأثیرگذاری بیشتر تهدیدات امنیتی سازماندهی و اجرا شد، اما نتیجه‌ چندانی برای آمریکا نداشت، زیرا ملت و دستگاه های جمهوری اسلامی ایران با وجود دشواری‌ها و خسارات سنگین، استقلال، حاکمیت و منافع ملی و ارزش‌هایش را به معامله نمی‌گذارد و از این ‌رو درگیری همچنان ادامه دارد. تاریخ روابط دو کشور ایران و آمریکا در جریان انقلاب اسلامی و بعد از پیروزی انقلاب، فراز و نشیب‌های بسیاری دارد و به همین دلیل تحقیق ویژه‌ای را می‌طلبد. موقعیت و جایگاه جهانی این کشور و تأثیرگذاری آن بر بسیاری از سیاستگذاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، خصوصاً در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ایجاب می‌کند، مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه صورت گیرد، و مراکز مطالعاتی امکانات و فرصت‌های بیشتری را به این موضوع اختصاص دهند.
سجادپور، محمد کاظم و اجتهادی، سعیده. «نگرش امنیتی غرب و تهدیدات بین المللی پس از جنگ سرد؛ مطالعه موردی برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران»، مجله دانش سیاسی، سال۶، ش اول، (بهار و تابستان ۱۳۸۹). پس از جنگ سرد نگرش خاصی در مورد امنیت بین المللی، تهدیدات و تدابیر مربوط به آن در بین کشورهای غربی- اروپایی و آمریکایی- شکل گرفت. چارچوب شناختی مزبور مبتنی بر نگرش غرب به برنامه هسته ای ایران است. در این پژوهش، پرسش کلیدی آن است که نگرش امنیتی غرب به تهدیدات امنیت بین المللی بعد از جنگ سرد تحت تأثیر چه عوامل مهمی شکل گرفته است؟ فهم چرایی رفتار خاص غرب در رویکرد امنیتی خود نسبت به برنامه هسته ای ایران، این پژوهش را با مسائلی رو به رو می کند که در پاسخ به آنها با تلفیقی از نظریات روابط بین الملل در حوزه های رئالیستی و سازه انگاری می توان امکان شناخت نظام نگرشی غرب در مورد امنیت بین الملل و موضوع هسته ای را فراهم کرد. در چارچوب این نگرش، برنامه هسته ای ایران در پیوند با چالش های نوین امنیت بین المللی برای غرب قرار می گیرد. بدون فهم نظام شناختی غرب در زمینه امنیت بین الملل، درک رفتار مجموعه کشورهای غربی در پرونده هسته ای ایران امکان ندارد. در این چارچوب ترکیبی، هم ساختار سیاست و قدرت بین المللی و هم نگرش نخبگان به صورت توأمان باید مدنظر قرار گیرد. با بررسی نظام شناختی غرب در قالب مدل تلفیقی می توان از یک سو، علت اصلی تأکید غرب بر عوامل خارجی دستیابی ایران به فناوری هسته ای را دریافت و از سوی دیگر، با توجه به ساختارهای غیر مادی و هنجاری، ریشه امنیت و نا امنی در نحوه تفکر غرب نسبت به برنامه هسته ای ایران را مطالعه کرد. در نهایت بر مبنای جایگاه ویژه ای که ایران در سیاست های امنیتی غرب پیدا می کند، موضوع هسته ای ایران نمی تواند از موضوع کلی این کشور در رویکردهای امنیتی غرب جدایی ناپذیر باشد و موضع گیری منفی بازیگران غربی در قبال مسأله هسته ای ایران، خارج از راهبردهای کلان غرب در نگاه به امنیت بین الملل و تغییرات ایجاد شده در مفهوم تهدیدات نیست.
در چکیده پایان نامه، نقش لابی اسرائیل در شکل گیری و تصویب قانون تحریم ایران با تأکید بر نقش ایپک، نوشته ابراهیم علومی که در مقطع کارشناسی ارشد رشته روابط بین الملل و در آبان ۱۳۸۲ در دانشگاه علامه طباطبایی دفاع شده است؛ به بررسی نقش لابی اسرائیل در شکل گیری و تصویب قانون تحریم ایران (ایلسا) پرداخته است. در این پایان نامه علاوه بر بررسی جایگاه تحریم در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا، به بررسی تحریم های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران که مبحث مهار دوگانه را نیز در بر می گیرد مورد بررسی قرار داده است. یکی از ابعاد مهار دوگانه بُعد اقتصادی آن (تحریم) بود که مورد نظر لابی اسرائیل بود و تحریم های بعدی ایران به طور عام و قانون داماتو- قانونی است که در سال ۱۹۹۶، دولت آمریکا برای تحریم ایران به تصویب رساند، که بر اساس این قانون شرکت هایی که در یک سال بیش از چهل میلیون دلار در ایران سرمایه گذاری کنند از داد و ستد با دولت آمریکا محروم خواهند شد این قانون هر پنج سال یک بار باز بینی می شود- به طور خاص جزئی از سیاست مهار دوگانه ای بود که طراحی و معماری آن توسط لابی اسرائیل صورت گرفته بود. ایالات متحده دلایل تحریم ایران را عواملی چون: حمایت ایران از تروریسم، تلاش ایران جهت دستیابی به سلاح های کشتار جمعی، مخالفت ایران با روند صلح خاورمیانه می دانند اما به گفته صاحب نظران دلیل اصلی سیاست های خصمانه ایالات متحده و اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران، مخالفت ایران با روند صلح خاورمیانه می باشد و بقیه بیشتر جنبه حاشیه ای دارند. با توجه به قابلیت های گروه های فشار اسرائیل در ایالات متحده و نفوذ بسیار بالای آنها بخصوص در دوران کلینتون می توان گفت که عامل اصلی شکل دهنده به رفتار ایالات متحده نسبت به مسائل خاورمیانه و بخصوص ایران، سیاست های گروه های طرفدار اسرائیل می باشد در واقع از آنجایی که اسرائیلی ها جمهوری اسلامی ایران را مخالف روند صلح خاورمیانه می دانند با توجه به نفوذ خود بر ایالات متحده، تمام هم و غم خود را جهت اتخاذ سیاست های خصمانه از جانب ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران مصروف می دارند، خواه این سیاست در جهت منافع ملی ایالات متحده باشد یا خواه نه.

8. 8. اهداف تحقیق

* بررسی جایگاه تحریم در سیاست خارجی آمریکا، و اینکه چرا تحریم به عنوان ابزار سیاست خارجی آمریکا علیه ایران جهت اعمال نفوذ، استفاده می شود.
* مطالعه پیامدهای سیاست تحریم در تشدید تقابل جمهوری اسلامی ایران و آمریکا پس از طرح پرونده هسته ای ایران در نظام بین الملل، تا از این طریق به چرایی اتخاذ سیاست تحریم و نقش آن در تشدید خصومت و دشمنی فی ما بین آنها بپردازد.
* بررسی تأثیرات سیاست تحریم ها و همچنین اوضاع و شرایطی که سبب کاربرد این امر شده است.
* پی بردن به این مطلب که چرا با وجود تأکید ایران بر صلح آمیز بودن دانش و توان هسته ای، ایالات متحده و متحدان اش، فعالیت های هسته ای ایران را غیر صلح آمیز، خطرناک و خلاف مصالح مردم منطقه اعلام کرده اند.

9. 9. روش تحقیق

در این پایان نامه روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و اسنادی می باشد و روش تحلیلی که برای پایان نامه انتخاب شده روش توصیفی و تحلیلی است، از روش توصیفی بخاطر روشن شدن مسائل، و از روش تحلیلی هم برای استنباط موضوع و تجزیه و تحلیل استفاده شده است، نوع کار تحقیقی نظری- کاربردی می باشد.

10. 10. موانع و مشکلات تحقیق

هر تحقیق و پژوهشی با موانعی مواجه خواهد بود. از مهمترین تنگناهای این پژوهش عدم دسترسی به منابع موثق و ترجمه شده به زبان فارسی برای بعضی مباحث پژوهش بود. همچنین عدم همکاری کارکنان برخی کتابخانه ها برای دسترسی به کتب و مقالات موجود بود.

11. 11. سازماندهی تحقیق

این پایان نامه در ۵ فصل سازماندهی شده است:
فصل اول؛ مشتمل بر طرح تحقیق و کلیات مربوط به آن است.
فصل دوم؛ این فصل تحقیق به بررسی نظری نقش تحریم ها در روابط بین الملل اختصاص دارد. در این فصل نظریه رئالیستی و انواع آن بررسی شده است؛ در این فصل نظریه رئالیسم تهاجمی به عنوان چارچوب نظری تحقیق قرار داده شده است. در پایان فصل به ارتباط نظری تحقیق با موضوع تحقیق پرداخته می شود.
فصل سوم: این فصل در دو گفتار تعبیه شده است. گفتار اول به بررسی جایگاه تحریم در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا می پردازد. در گفتار دوم لابی صهیونیسم و تأثیر آن بر سیاست خارجی آمریکا بحث می شود.
فصل چهارم؛ این فصل نیز در دو گفتار تقسیم بندی شده است. گفتار نخست تحریم را از دیدگاه حقوقی مورد بررسی قرار می دهد، گفتار دوم نیز به بحث مربوط به آمریکا و سیاست تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران؛ علل آغاز و ابعاد مختلف آن در برهه زمانی ۲۰۰۳- ۱۹۷۹ می پردازد. پایان این فصل نیز مشمول تئوریزه کردن بحث می باشد.