این اسپریچوالیسم یا معنویت گرایی که در غرب به وجود آمده است برخلاف معنویت توحیدی و انبیایی یک معنویت مونتاژ شده است. یک تکه از هندوئیسم و بودیسم برمی دارند با یک تکه از مسیحیت مخلوط می کنند مبانی الحادی قشری پوزیتیویستی را برمی دارند و روی آن مصالح و آجر «اگزیستانسیالیستی» کار می گذارند یک چیزی سرهم بندی و مونتاژ می کنند به طوری که به آنها آرامش بدهد بدون این که از آنها عمل بخواهد، بدون این که قانون و اخلاق و ارزش گذاری داشته باشد و بدون این که از آنها عقیده به چیزی را بطلبد. در واقع یک معنویت بدون هزینه و سرویس معنوی دادن. حالا شما این معنویت را با معنویتی که از قول پیامبر و امامان معصوم(س) مقایسه کنید. معنویت ساختگی غرب که در یکی دو قرن اخیر می خواست جای عرفان توحیدی و معنویت انبیاء را بگیرد ولی به بن بست رسید. غربی ها خود معترف هستند که این معنویتی را که ساخته اند یک امر ذهنی فردی است، یک امر سوبجکتیویته است. بدون این که هیچ ما به ازای واقعی عینی داشته باشد. خود بر این موضوع معترف هستند و در عین حال از این معنویت آرامش می خواهند معلوم نیست که چیزی که هیچ ما به ازای عینی و آبجکتیو ندارد. هیچ ریشه واقعی ندارد و قابل توجیه عقلانی هم نیست. ارتباطی هم با عقلانیت و حقوق بشر ندارد. تکلیف هیچ چیزی را معلوم نمی کند. نه تکلیف حقیقت نه فضیلت و نه عدالت را چگونه می خواهد به بشر آرامش بدهد و طبیعی است که این آرامش ایجاد نمی شود و امروز با موادمخدر و LSD و حشیش و ماری جوانا و… می خواهند به آرامش و معنویت برسند.
به راستی وقتی در یک جهان فکری از طبیعت معنویت زدایی کردید، از جهان معنویت زدایی کردید، از ذهن و عقل و جان و حیات بشر و حتی از طبیعت بشر و از همه چیز معنویت زدایی کردید و از همه چیز تفسیر سکولاریستی دادید و تنها فرق انسان و حیوان را فرق در فیزیولوژی دانستید که اخیرا در موج سوم جریان های زیست شناسی و روان شناسی در غرب حتی همین هم منتفی شد یعنی گفتند که حتی بین آناتومی انسان و حیوان هیچ فرقی نیست وقتی که گفتید تفاوتی بین آنها وجود ندارد، وقتی روح و فطرت را انکار کردید، وقتی معاد و مبدأ را انکار کردید، چگونه و با چه چیزی می خواهید به بشریت آرامش بدهید.
حالا این معنویت دروغی را با عرفان و معنویت قرآنی مقایسه بکنید قرآنی که از یک طرف در دعوت معنوی می گوید که سجده کن و نزدیک شو و در خلوت ترین ابعاد زندگی فرد دخالت می کند همین قرآن می گوید به ثروتمندان جامعه که حقوق محرومان جامعه را نمی دهند از طرف خداوند وعده عذاب بدهید (ملکی، 1392). معنویت اسلامی یک معنویت سمبلیک و فانتزی نیست، معنویت اسلامی مخصوص آدم های بی کار نیست که باید بیکار باشند تا بتوانند معنوی باشند معنویت اسلامی یک شغل نیست، مقدس بودن یک حرفه نیست که عده ای عارف و مقدس حرفه ای باشند و بقیه زندگی حیوانی بکنند و عرفان و معنویتی که پیامبر و امامان (سلام الله علیهم) آوردند، معنویتی است که مراتب بالا و پایین دارد، اما در عادی ترین و پایین ترین رده های زندگی مردم هم حضور دارد. در معنویت اسلامی ما عارف حرفه ای نداریم. عرفان یک شغل نیست مقدس حرفه ای نداریم که عده ای زندگی غیرعرفانی داشته باشند و بقیه بیکار باشند تا بتوانند عارف باشند. معنویت از مادیات جدا نیست و لذا در فرهنگ اسلامی این طوری نیست که بگویند یک بخشی از زندگیتان مادی است و یک بخشی از آن معنوی، بلکه همه ابعاد زندگی از ازدواج و کار و درس خواندن حتی تفریح رفتن و خوابیدن اگر به آن معنای اصلی زندگی که انبیا آوردند گره بخورد همه می تواند معنویت باشد. اگر شما کتاب های آنها را بخوانید در می یابید که این طوری به معنویت نگاه می کنند. معنویت سکولار و معنویت مدرن به درد کسانی می خورد که دنیا را چلانده باشند بعد هم یوگا انجام دهند برای اینکه خستگی شان برطرف شود و آنچه را خوردند هضم کنند و دوباره سرسفره سرمایه داری بنشینند و دوباره ببلعند. این معنویت دراین عالم این گونه معنا می شود و لذا آنها می گویند از حق یا باطل نبودن معنویت صحبت نکنید بگویید کارکرد معنویت چیست فایده مادی معنویت چیست؟ اما در فرهنگ اسلامی که امروز راجع به آن صحبت می کنم اهداف معنوی با روش های غیرمعنوی قابل تعقیب نیست. کسانی درجامعه ما هستند که می خواهند معنویت را با دموکراسی لیبرال، معنویت را با اقتصاد سرمایه داری کنار هم پیوند بزنند و مونتاژ کنند که البته برخی از آنها هم در قدرت هستند، به آن ها عرض می کنیم که معنویتی را که شما از آن دم می زنید می تواند از نوع بودایی یا عرفان سرخپوستی یا اسپیریچوالیسم مسیحی باشد اما نمی تواند معنویت قرآنی باشد. معنویت اسلامی را باید به گونه ای درک کرد، با عقلانیت و با عدالت اجتماعی و اقتصادی هماهنگ باشد و به هم مربوط باشند و از هم لاینفک. معنویت اسلامی معنویت پشت ابرها نیست. انتزاعی و غیرعملی نیست. مختص خواص هم نیست(آقایوسفی و علی پور، 1388).
2-2 پیشینه پژوهش
2-2-1 پیشینه داخلی پژوهش
رضایی (1392) در پژوهشی به بررسی رابطه تنیدگی با سلامت عمومی و معنویت در دانشجویان دانشگاه آزاد تهران پرداخت . در آن از سه پرسش نامه تنیدگی و پرسش نامه سلامت عمومی و پرسشنامه ابعاد معنویت جهت جمع آوری داده ها استفاده نمود و بعد از تجزیه و تحلیل داده ها به این نتایج دست یافت که افرادی که تنیدگی بالاتری دارند، از نظر سلامت عمومی در وضعیت بد تری نسبت به افرادی قرار دارندکه تنیدگی پایین تری دارند و همچنین نتایج نشان داد که افراادی که نمره بالاتری در پرسشنامه معنویت کسب کردند، میزان تنیدگی پایین تری گزارش کرده اند.
نزهت (1389) در پژوهشی دیگربه بررسی میزان منابع تنیدگی معلمان استان فارس پرداخت. ابزار مورد استفاده به منظور سنجش میزان و منابع تنیدگی مقیاس از نوع لیکرت بود که اعتبار ابزار آن به وسیله تحلیل مواد و صاحبنظران و تحقیقات انجام شده با بهره گرفتن از روش بازآمایی و آلفا کرونباخ محاسبه گردید و نمونه شامل 33 نفر که با روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند ، بود. نتایج بدست آمده نشان دادند که معلمان زن بطور متوسط و زیاد احساس تنیدگی می نمایند و همچنین بین معلمان زن از نظر میزان تنیدگی کلی تفاوت وجود ندارد. اما فشار شغلی ناشی از منابع بین معلمان زن بیشتر از معلمان مرد است . عمده ترین منابع تنیدگی معلمان حقوق نا مناسب ، میزان کار ، فقدان یا نا کافی بودن منابع و ارزیابی و گزارش عملکرد خودشان و اعتقادات معنوی پایین تر بود. بین تنیدگی و منابع تنیدگی معلمان به خصوص ابعاد معنویت همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت و بالاخره سه عامل فشار ، وضعیت کار و مسئولیت ها و عدم همکاری ، حل تضادها و میزان کار متغیرهای پیش بینی فشار شغلی معلمان در سه مقطع بودند .
دافعی(1386) در پژوهش خود که با عنوان بررسي رابطه ميان راهبردهاي رويارويي باتنیدگی وخشنودي شغلي مشاوران نواحي آموزش وپرورش شهرشيراز بود و روش پژوهش ازنوع همبستگي وپس رويدادي بوده است و جامعه شامل 85 نفر بود و نتایج به دست آمده نشان دادند که مشاوراني كه از راهبردشناختي رويارويي استفاده مي كنند، نسبت به مشاوراني كه ازراهبردهای هیجانی رويارويي استفاده مي كنند ازتنیدگی پايين تري برخوردارند .
پولادی ری شهری، نجاریان و شکر کن (1374) در پژوهشی به بررسی تاثیر منفی تنیدگی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان پرداختند. نتایج آنها نشان داد که هم دانشجویان دختر و هم دانشجویان پسر تنیدگی های مربوط به دانشگاه را به صورت مثبت درک کرده و این موضوع ممکن است به دانشجو بودن برگردد. به عبارتی دیگر چون دانشجویان درک مثبتی نسبت به تنیدگی دارند و درک منفی آنها تاثیر منفی ای بر عملکرد تحصیلی آنان دارد و بیان می کند اگر افراد تنیدگی را قابل کنترل بدانند بیشتر از مقابله متمرکز بر مسئله استفاده می کنند و در غیر اینصورت به مقابله متمرکز به هیجان روی می آورند .
فصل یکم
مقدمه پروهش
در پژوهشی که توسط آقا یوسفی و علیپور(1388) تحت عنوان بررسی رابطه کمال گرایی و رضایت زناشویی بر روی 500 نفر از دانشجویان متاهل دانشگاه شیراز پرداختند، که نتایج حاکی از آن بود که بین کمال گرایی و رضایت زناشویی همبستگی مثبت وجود دارد و همزمان با افزایش کمال گرایی، میزان رضایت زناشویی نیز افزایش می یابد.
در پژوهش که توسط محمدی (1389) تحت عنوان بررسی رابطه معنویت با رضایت زناشویی و کنترل خشم بر روی دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد تهران انجام شد، نتایج نشان که بین کمال گرایی با رضایت زناشویی رابطه مثبت وجود دارد و نیز بین معنویت و کنترل خشم نیز رابطه مثبت وجود دارد.
در پژوهشی که توسط برکتین، توکلی، ماهگل و نشاط دوست(1387) تحت عنوان بررسی رابطه کمال گرایی و کنترل خشم که بر روی 96 نفر از دانشجویان سال اول دانشگاه تربیت معلم انجام شد، نتایج نشان داد که افراد دارای کمال گرایی منفی از میزان کنترل خشم پایین تری برخوردارند.
همچنین در پژوهشی که توسط حقیقتی، عطاری، سینارحیمی ونشاط دوست (1385)تحت عنوان بررسی رابطه بین معنویت و کنترل خشم بر روی 1800 نفر از دختران و پسران دبیرستانی استان تهران انجام شد، نتایج نشان دادند که بین معنویت و کنترل خشم رابطه معنی داری وجود دارد.
در پژوهش که توسط جابرید(1381) تحت عنوان بررسی رابطه کمال گرایی و تنیدگی که بر روی 1500 نفر از دانشجویان تهران انجام شد ،نتایج نشان دادند که افراد با کمال گرایی منفی، میزان تنیدگی بالاتری را تجربه می کنند
نتایج پژوهش پور نقاش تهرانی (1386) روی زوج های مراجعه کننده به شورای حل اختلاف نشان داد که برنامه آموزش کنترل خشم به طور معنا داری می تواند اختلافات بین زوجین را کاهش دهد
2-2-2 پیشنه خارجی پژوهش
در پژوهشی که توسط چانگ (2009) تحت عنوان بررسی سلامت عمومی با تنیدگی پرداخت. به این نتایج دست یافت که افراد در مواجهه با تنیدگی بیشتر مستعد از دست دادن سلامت جسمی و روانی خود هستند و همبستگی منفی و معناداری بین سلامت عمومی و تنیدگی وجود دارد.
لامبرت و کلوس[33] (2007 ، به نقل از گرین و کاراکی[34] ،2009) در پژوهشی تحت عنوان رابطه راهبردهای مقابله ای با تنیدگی و فرسودگی شغلی که روی دانشجویان انجام شد، به این نتایج دست یافتند که افراد دارای راهبردهای مقابله ای کارآمد از میزان تنیدگی پایین تری برخوردارند و قادرند بهتر با مقوله تنیدگی خود کنار بیایند و همچنین افرادی که تنیدگی های کمتری در محیط کار خود ادراک می کنند،کمتر دچار فرسودگی شغلی می شوند و میزان رضایت بالاتری از شغل خود را گزارش می دهند .
مای کلیتون (1983، به نقل از رجب پور، 1379) در بررسی تنیدگی معلمین ابتدایی و متوسطه شرط عوامل تنیدگی آنها را چنین دریافت: جو مدرسه ، زیاد بودن کار معلم ، ارتباطات نا مطلوب در محیط کار ، میزان معنویت پایین تر، رفتار نابهنجار بسیاری از دانش آموزان و انجام تغییرات در نظام آموزش و پرورش ، عدم آشنایی با اهداف برنامه های جدید ، مشکلات تدریس انفرادی ، کمبود کمکهای حرفه ای ، پایین آمدن منزلت اجتماعی معلم ، کمبود امتیازات مادی .
در پژوهشی که توسط دینر(2003) تحت عنوان بررسی رابطه بهزیستی ذهنی با کمال گرایی و رضایت زناشویی به صورت مطالعاتی همه گیر شناختی در شهر لندن انجام شد، نتایج نشان داد که زوج هایی که از میزان بهزیستی ذهنی پایین تری برخوردارند، میزان رضایت زناشویی کمتری دارند و نیز افراد دارای کمال گرایی بالاتر، از میزان رضایت زناشویی بالاتری برخوردارند.
در پژوهشی دیگر در این خصوص که جانسون (2012) تحت عنوان بررسی رابطه کمال گرایی و رضایت زناشویی، بر روی 220 نفر از دانشجویان متاهل انجام شد، که نتایج نشان دادند که زوج های دارای کمال گرایی از میزان رضایت زناشویی پایین تری برخوردارند.
در پژوهشی که توسط دانوان و هاپرن[35](2002)تحت عنوان بررسی رابطه بین سبک های مقابله ای با کمال گرایی و سرسختی بر روی والدین کودکان نجات یافته از سرطان و نوجوانان دارای اختلالات عاطفی شدید،انجام شد، نتایج نشان داد والدینی که سبک های مقابله ای کارآمد تری دارند، از سرسختی بالاتری درشرایط استرس زا برخوردارند و نیز به افراد دارای کمال گرایی از میزان رضایت زناشویی پایین تری برخوردارند.
در پژوهشی که توسط دینر ،امونسن،لارسن و لوکاس[36](2003) تحت عنوان بررسی رابطه کمال گرایی و سرسختی بر روی زوج های زلزله زده انجام شد، نتایج نشان داد که افراد دارای ویژگی شخصیتی کمال گرایی از میزان رضایت زناشویی پایین تری برخوردارند.
نتایج پژوهش جانسون و کاوهولد[37] (2005) روی 172 زوج در نیوزیلند نشان داد که، مهارت های حل مشکل و کنترل هیجانات منفی مانند خشم نقش مهمی در کاهش تعارضات و ابعاد آن دارد. همچنین بیان نمود افرادی که کمال گرای (کمال گرای منفی) هستند، میزان کنترل خشم پایین تری دارند.
فصل سوم
روش پژوهش
در اين فصل به روش‌شناسي پژوهش حاضر پرداخته شده كه شامل نوع روش پژوهش، جامعه آماري، حجم نمونه و شیوه نمونه‌گیری، روش جمع‌آوري داده‌ها، ابزار جمع آوری داده‌ها، روايي و پايايي ابزار پژوهش، قلمرو پژوهش و شیوه تحلیل داده‌ها است.
3-2 روش پژوهش
روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با توجه به شیوه اجرا همبستگی است.
3-3 متغیرهای پژوهش
متغیرهای ملاک : کنترل خشم و تنیدگی
متغیرهای پیش بین: ابعاد معنویت و کمال گرایی
3-4 جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری
جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دانشگاه علوم قرآنی کرمانشاه در سال تحصیلی 1394-1393 بود که تعداد آنها 600 نفر بود. در این پژوهش با مراجعه به فرمول کوکران از بین تعداد 600 نفر دانشجو، تعداد 234 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که این تعداد شامل 134 نفر دانشجوی دختر و 100 نفر دانشجوی پسر بودند. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود.
3-5 ابزار پژوهش
به منظور جمع آوری داده ها در پژوهش حاضر از ابزار پژوهشی پرسش نامه استفاده شد که شامل:
1-پرسش نامه کمال گرایی اهواز
جهت سنجیدن کمال گرایی در پژوهش حاضر از پرسش نامه کمال گرایی (APS) که توسط کیامرثی و نجاریان (1367) ساخته شده است، استفاده شد که شامل 27 آیتم می باشد که ماده های اولیه آن بر اساس متون معتبر روان شناسی ، ماده های ذی ربط در مقیاس های MMPI ، اضطراب اسپیلبرگ ، مقیاس وسواس فکری – عملی مادزلی و افکار غیر منطقی جونز و همچنین از راه مصاحبه های بالینی فراهم شد . این پرسش نامه زیر مولفه خاصی ندارد . آزمودنی ها جواب های آن را صورت (هرگز ، به ندرت ، گاهی و اغلب اوقات) جواب می دهند و نمره گذاری آن به ترتیب از صفر تا سه می باشد ، نمرات پایین نشان دهنده وجود کمال گرایی در فرد می باشد و نمرات بالا نشان دهنده عدم کمال گرایی در فرد می باشد . مجموع جواب سئوالات 81 می باشد و حدود وسط نمره افرادی که در این آزمون کمال گرایی می باشند ، 45 می باشد . اعتبار و روایی آن توسط کیامرثی و نجاریان (1386) 89/0 به دست آمد . در پژوهش حاضر اعتبار و روایی پرسش نامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد .
2-پرسش نامه سنجش ابعاد معنویت
این پرسش نامه به منظور سنجش ابعاد معنویت از پرسش نامه شهیدی و فرج نیا (1391) استفاده خواهد شد که بر این اساس ، 43 سوال 5 گزینه ای به روش نمره گذاری لیکرث طراحی شد . روایی صوری و محتوایی سئوالات از طریق نظر خواهی از 19 نفر از استادان متخص مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن نیز از طریق اجرا بر روی 40 نفر از دانشجویان به روش باز آزمایی و به فاصله زمانی 5 هفته ، 61/0 محاسبه شد . همچنین همسانی درونی پرسش نامه از طریق محاسبه ی الفای کرونباخ ، 91/0 به دست آمد . و شهیدی و فرج نیا (1391) به این نتیجه رسیدند که با توجه با نتایج به دست آمده ، پرسش نامه از اعتبار و روایی مناسب بر خوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری مناسب برای پژوهش در زمینه ی معنویت و رشد معنوی استفاده کرد .
3-پرسش نامه خشم باس و پری
نسخه جدید پرسشنامه پرخاشگری که نسخه قبلی ان تحت عنوان پرسش نامه خصومت بود ، توسط باس و پری (1992) مورد باز نگری قرار گرفت . این پرسش نامه ابزار خود گزارشی است که شامل 29 عبارت و 3 زیر مقیاس است ، که عبارت است از پرخاشگری بدنی (PA) ، پرخاشگری کلامی (VA) ، خشم (A) و خصومت (H) ، آزمودنی ها به هر یک از عبارات در یک طیف 5 درجه ای از : کاملاً شبیه من است (5) ، تا حدودی شبیه من است (4) ، نه شیبه من است نه شبیه من نیست (3) ، تا حدودی شبیه من نیست (2) ، تا به شدت شبیه من نیست (1) . دو عبارت 9 و 16 به صورت معکوس نمره گذاری می شوند . نمره کل برای پرخاشگری با مجموع نمرات زیر مقیاس ها به دست می آید . پرسش نامه پرخاشگری دارای اعتبار و روایی قابل قبولی است . نتایج ضریب باز آزمایی برای چهار زیر مقیاس (با فاصله 9 هفته) 80/0 تا 72/0 و همبستگی بین چهار زیر مقیاس 38/0 تا 49/0 به دست آمده است . جهت سنجش اعتبار درونی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج نشانگر همسانی درونی زیر مقیاس پرخاشگری بدنی 82/0 ، پرخاشگری کلامی 81/0 ، خشم 83/0 و خصومت 80/0 بود . کلید نمره گذاری پرسش نامه به شرح زیر است:
پرخاشگری بدنی ، شامل 9 عبارت : 2 – 5 – 8 – 11 – 13 – 16 – 22 – 25 – 29
پرخاشگری کلامی ، شامل 5 عبارت : 4 – 6 – 14 – 21 – 27
خشم شامل 7 عبارت :1 – 9 – 12 – 18 – 19 – 23 – 28 .
خصومت شامل 8 عبارت : 3 – 7 – 10 – 15 – 17 – 20 – 24 – 26 .
4-پرسش نامه تنیدگی بک
این پرسش نامه یک مقیاس 21 ماده ای است که توسط بک برای سنجش تنیدگی طراحی شده است. این پرسش نامه دارای اعتبار و روایی 89/0 است و طیف نمره گذاری بر اساس طیف لیکرت است. یعنی طیف لیکرت 4 گزینه ای است. به این صورت که گزینه 1 صفر نمره، گزینه 2 یک نمر، گزینه 3 دونمره، گزینه 4 سه نمره می گیرد و در صورتی که نمره فرد بین 8-15 باشد، اضطراب خفیف و اگر بین 16-25 باشد، اضطراب متوسط و اگر بین 26-36 باشد، نشان دهنده اضطراب شدید است.
3-6 روش اجرای پژوهش
در این پژوهش بعد از انتخاب نمونه و ایجاد هماهنگی های لازم با دانشگاه و کسب موافقت برای توزیع ابزار پژوهشی، پرسشنامه ها را در اختیار دانشجویان قرار داده و از آنها در خواست نموده با کمال دقت به پرسشنامه ها پاسخ دهند و در آخر از همکاری آنها تشکر به عمل آمده است.
