ماهیان استخوانی دریای خزر و سواحل ایرانی آن از تنوع زیادی برخوردار نمی­باشند و به غیر از گونه­ مربوط به شگ ماهیان، سایر گونه­ ها جزء ذخایر ساحلی محسوب گردیده و لذا به لحاظ حجم و مقدار در حد کوچک و پایینی هستند. ماهی سفید گونه ­ای منحصر به فرد، بومی و دارای ارزش اكولوژیكی، […]

ماهی سفید[2] دریای خزر در بین ماهیان استخوانی یکی از گونه‌های با ارزش و اقتصادی در حوزه جنوبی این دریا می‌باشد که با توجه به لذیذ بودن، ارزش غذایی بالا و کیفیت عالی گوشت بیش از 50% کل صید این ماهیان را به خود اختصاص می‌دهد، به طوری که میزان صید آن در سال 1386 […]

صخره های مرجانی زیستگاهی غنی و بزرگ، برای تنوع عظیمی از آبزیان و به خصوص ماهیان است. بسیاری از این ماهیان که مختص این مناطق اند، برای ادامه حیات خود کاملا وابسته به پوشش های مرجانی هستند. بسیاری از اکولوژیست ها، در سراسر دنیا در خصوص این که پوشش های مرجانی به علت گرم شدن […]

1-1- اهمیت و ارزش تغذیه ‏ای آبزیان تغذیه مناسب از مقوله‏هایی است که انسان معاصر پی به اهمیت آن برده و بر این اساس سعی می‏کند با بهره گرفتن از روش‏های مناسبِ فرآوری، وضع تغذیه خود را بهبود ببخشد. یکی از منابع پروتئین‏های حیوانی گوشت آبزیان و ماهی می‏باشد. ماهی‏ها دارای مجموعه‏ای از اسیدهای چرب […]

عوامل متوازن ساختن معادله تولید و مصرف و یا به عبارت بهتر، تامین غذا برای مردم بسیارند كه كشف ذخائر و منابع جدید یكی از آنها است. اما مدیریت و حفاظت صحیح این منابع یكی از متغیرها  و گزینه‌های تقریبا فراموش شده‌ای است كه مطمئنا در آینده‌ای نه چندان دور، بشر را دچار مشكلات جدی […]

امروزه طیف وسیعی از جانوران و گیاهان آبزی در زمره آبزیان پرورشی قرار گرفته و هریک جایگاه ویژه‌ای در این صنعت رو به رشد به خود اختصاص داده‌اند (Rosenberry, 1997). در این میان سخت‌پوستان به‌ویژه میگوها از جایگاه بالایی برخوردار هستند. در حال حاضر بیش از 18 گونه میگو در نقاط مختلف جهان تکثیر و […]

2-1- بیان مسأله ماهیان خاویاری یكی از با ارزشترین گونه های آبزیان بشمار می روند كه از قدمت بسیار طولانی برخوردارند و به این علت “فسیل زنده” نام گرفته اند. در حاضر بیش از 27 گونه از انواع تاس ماهیان در آبهای جهان زیست می نمایند كه چند گونه از آن از قبیل تاس ماهی […]

از جمله آلاینده­های محیط زیست ترکیبات مخرب سیستم اندوکراینی هستند که از منشا طبیعی یا انسان­ساز وارد محیط زیست خصوصاً اکوسیستم­های آبی شده و با ایجاد اختلال بر سامانه غدد درون­ریز، اثرات مخربی را بر جوامع زیستی این اکوسیستم­ها وارد می­نمایند. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی برخی از شاخص­های زیستی عروس­ماهی زاینده­رود Petroleuciscus esfahani، نظیر مقایسه فراسنجه­های خونی، نسبت جنسی، شاخص توسعه گنادی و بیان ژن ویتلوژنین در کبد ماهیان صید شده از ایستگاه­های مختلف رودخانه زاینده­رود است. نمونه­برداری از چهار ایستگاه چشمه­دیمه و خرسونک (در بالادست رودخانه به عنوان ایستگا­ه­های پاک) و چمگردان و پل صفائیه (در پایین­دست رودخانه به عنوان ایستگاه آلوده) صورت گرفت. در این مطالعه در مجموع 323 قطعه ماهی صید شد. میانگین وزنی و طولی ماهیان به ترتیب معادل 93/14 گرم و 96 میلی­متر بود. در مقایسه فراسنجه­های خونی، تعداد کل گلبول­های قرمز، میزان هموگلوبین و هماتوکریت و تعداد کل گلبول­های سفید تفاوت معنی­داری را بین ماهیان ایستگاه­های مختلف نشان نداد. با این وجود در شمارش افتراقی گلبول­های سفید، درصد انواع گلبول­های سفید به جز لنفوسیت­ها در ماهیان ایستگاه چمگردان نسبت به ماهیان سایر ایستگاه­ها بالاتر بود (05/0p<). شاخص­های ثانویه خون­شناسی نظیر حجم متوسط گویچه قرمز، میانگین غلظت هموگلوبین ذره­ای و میانگین هموگلوبین ذره­ای در ایستگاه­ چمگردان کم­تر از مقادیر متناظر در سایر ایستگاه­ها بود (05/0p<). در مطالعه نسبت جنسی ماهیان مشخص گردید که در تمامی ایستگاه­ها به جز ایستگاه پل صفائیه انحراف معنی­داری از نسبت مورد اننظار (1:1) (با فراوانی بیش­تر جنس ماده) وجود دارد (آزمون مربع کای؛ 05/0p<). با این وجود در مطالعه میکروسکوپی گنادها، نشانی از بروز ناهنجاری­های گنادی نظیر جنسیت بینابینی مشاهده نشد. شاخص توسعه گنادی (GSI) در ماهیان نر و ماده محاسبه شد. مقایسه آماری این شاخص تنها کاهش معنی­دار آن را در جنس نر ماهیان ایستگاه چمگردان با ماهیان سایر ایستگاه­ها نشان داد (05/0p<). بیان ژن ویتلوژنین در کبد عروس­ماهی زاینده­رود به عنوان شاخص زیستی معتبری برای وجود آلاینده­های مخرب سیستم اندوکراینی با فعالیت شبه­استروژنی در منابع آبی مدنظر قرار گرفت. به این منظور ابتدا نسبت به توالی­یابی کامل ژن ویتلوژنین در عروس­ماهی زاینده­رود اقدام شد. نتایج نشان داد که ژن کدکننده ویتلوژنین در این گونه دارای 4177 جفت­باز است که پروتئینی حاوی 1776 آمینواسید را تولید می­کند. بررسی شدت بیان ژن ویتلوژنین در جنس نر و ماده عروس­ماهی زاینده­رود در ایستگاه­های مختلف به روش Real-time PCR و با استفاده از ژن کنترل داخلی بتا-اکتین نشان­دهنده وجود بیان نسبی در هر دو جنس در تمامی ایستگاه­های مورد بررسی است. شدت بیان در ایستگاه­های مختلف تفاوت معنی­داری را نشان داد به­طوری­که میزان بیان نسبی ویتلوژنین در ماهیان چمگردان در هر دو جنس به­طور معنی­داری نسبت به سایر ایستگاه­ها بالاتر بود (05/0p<). به­طور کلی نتایج این تحقیق بیان­گر اثرات احتمالی ترکیبات مخرب سیستم اندوکراینی با خاصیت شبه­استروژنی بر برخی ویژگی­های زیستی عروس­ماهی زاینده­رود نظیر انحراف از نسبت جنسی (فراوانی بیش­تر جنس ماده) و بیان ژن ویتلوژنین در جنس نر و تغییر بیان آن در ماهیان ایستگاه­های مختلف رودخانه زاینده­رود بود. واژگان کلیدی: ترکیبات مخرب سیستم درون ریز، عروس­ماهی زاینده­رود Petroleuciscus esfahani، خون­شناسی، بافت­شناسی گناد، بیان ویتلوژنین.

بیان مسئله اهمیت مقادیر و تغییرات آن بخصوص در کشور ما ایران که در ناحیه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد بر هیچکس پوشیده نیست بر اساس اطلس اقلیمی ایران در دوره 1990-1961 میلادی بیش از دو سوم وسعت کشور دارای میانگین سالانه بارش کمتر از 300 میلی متر می باشد و لیکن هسته […]

      پروتئین حیوانی در تأمین نیازهای غذایی انسان نقش به‌سزائی دارد و در حال حاضر در کشور ما، کمبود و فقر پروتئین حیوانی وجود دارد. در ایران جهت تأمین پروتئین حیوانی در تغذیه انسان، از گوشت قرمز، شیر، گوشت سفید و تخم مرغ استفاده می‌شود. افزایش میزان تولید گوشت قرمز و شیر در کوتاه مدت […]

1-1-مشخصات جغرافیایی دریای خزر دریای خزر، بزرگترین دریاچه جهان در شمال ایران و جنوب روسیه بین عرضهای جغرافیائی مذکور در ذیل واقع شده است. عرض شمال 33 و 36 (جنوبی ترین نقطه) تا 7 و 47 (شمالی ترین نقطه) و طول شرقی 43 و 46 (غربی ترین نقطه) تا 50 و 54 (شرقی ترین نقطه) […]