C3 منگنز
C4 روی+ آهن
C5 روی+منگنز
C6 آهن+ منگنز
C7 روی+آهن+منگنز
C8 شاهد
۳-۵- اجرای طرح
آزمایش به صورت کرت‌های‌ دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار با آماده سازی زمین آغاز شد. عملیات کا‌شت در کرت‌هایی به مساحت ۷ متر مربع با فاصله ردیف ۵۰ سانتیمتر و فاصله روی ردیف ۵ سانتیمتر انجام گرفت. تیمارها شامل دو رقم ۰۳۳ و الیت به عنوان تیمار اصلی و کود زیستی نیتروکسین به عنوان کرت یک‌بار خرد شده و تیمار محلول پاشی عناصر ریز ( روی، آهن و منگنز) به عنوان کرت دو بار خرد شده در سه تکرار می‌باشند.
۳-۵-۱- نحوی تیمار کود زیستی و محلول پاشی عناصر کم مصرف
۱-کود زیستی (نیتروکسین) به میزان ۴ لیتر در ۱۰۰۰ متر با دو سطح شاهد و همراه با آب آبیاری در مراحل اولیه.
۲-عناصر ریز به صورت سولفات روی، کلرید آهن و کلرید منگنز از طریق محلول پاشی در دو مرحله (هشت برگی و ظهور غلاف) اعمال شد.
۳-۶- آماده سازی زمین و کشت بذر
برای تهیه زمین یک مرتبه شخم در پاییزه و دو مرتبه دیسک عمود برهم در بهار زده شد و سپس یک روز قبل از کاشت زمین به روش قطره ای آبیاری شد و پس از تلقیح بذر با باکتری نسبت به کشت آن به صورن هیرم کاری در شیار های ایجاد شده در تاریخ ۱۵/۳/۱۳۹۲ اقدام گردید.

۳-۷- عملیات داشت
۳-۷-۱- آبیاری
اولین نوبت آبیاری قبل از کاشت به منظور رسیدن به رطوبت لازم برای جوانه زنی انجام شد. آبیاری بعدی بلافاصله بعد از کاشت انجام گرفت. سیستم آبیاری مورد استفاده در آزمایش بصورت قطره ای بود که به این منظور تیپ‌ها در سراسر مزرعه با فاصله ۵۰ سانتی متری کار گذاشته شدند. در طی فصل رشد با توجه به نیاز گیاه زراعی و شرایط اقلیمی، آبیاری قطره‌ای هرسه روز انجام شد. با فرا رسیدن رسیدگی فیزیولوژیک ، آبیاری قطع شد تا بذرها جهت برداشت آماده شوند.
۳-۷-۲‌-واکاری
پس از اینکه بوته ها به مرحله دو برگی رسیدند، در نقاطی که سبز شدن با مشکل مواجه شده بود واکاری انجام شد.
۳-۷-۳- تنک کردن
در هنگام کاشت به منظور اطمینان از تراکم مناسب، بذور بیشتری داخل شیارها کاشته شد و با توجه به فاصله‌ای که بین بوته‌ها در نظر گرفته شده بود پس از اینکه بوته ها به مرحله ۴ برگی رسیدند با در نظر گرفتن فاصله ۵-۳ سانتیمتر بین خطوط، بقیه بوته ها از خاک خارج شدند.
۳-۷-۴- مبارزه با علف های هرز و آفات
عملیات وجین در زمان های لازم انجام گرفت. در طی آزمایش میزان آفات در حدی بود که ضرورتی برای کنترل نبود.
۳-۸‌- نمونه برداری و اندازه گیری مورد بررسی صفات
۳-۸-۱- نمونه برداری جهت تعیین صفات
به منظور بررسی عوامل موثر بر رشد سویا در مزرعه، هر ۲۰ روز یک بار جهت اندازه گیری شاخص های رشدی نمونه گیری با انتخاب ۲ بوته از هر کرت انجام شد. بوته ها پس از کف بر شدن به آزمایشگاه منتقل وسپس ارتفا ع بوته، تعداد برگ، سطح برگ و وزن تر بوته اندازه گیری و سپس به آون منتقل شدن پس از ۴۸ ساعت در دمای ۷۵ درجه سانتی گراد خشک و سپس وزن آنها محاسبه گردید. در هر بار نمونه گیری شاخص سطح برگ توسط دستگاه Leaft Area Meter اندازه گیری و سپس برای یک متر مربع سطح زمین حاسبه شد. با توجه به ورن خشک بدست آمده در هر نوبت نمونه گیری، ماده خشک تولیدی(TWD)،سرعت رشد محصول(CGR)،سرعت رشد نسبی(RGR) و سرعت جذب خالص(NAR) محاسبه گردید.
LAI= (LA*D)/10000
CGR=(W2-W1)/(T2-T1)*D
NAR= CGR/LAI
RGR=(LnW2-LnW1)/(T2-T1)
۳-۸-۲- نمونه برداری در برداشت نهایی
بوته های سویا پس از رسیدگی فیزیولوژیکی برداشت شدند و به منظور اندازه گیری عملکرد و اجزایی عملکرد به آزمایشگاه انتقال یافت. صفات مورد اندازه گیری شامل: ارتفاع گیاه، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در بوته، ، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بود.
برای اندازه گیری وزن هزار دانه گیاه، نمونه ۱۰۰ تایی از بذور هر کرت آزمایشی جدا شده و پس از خشک شدن در دمای ۷۵ درجه سانتیگراد به مدت ۴۸ ساعت و رسیدن به رطوبت ۱۳% با ترازوی با دقت ۰۱/۰ گرم وزن شدند سپس وزن بذور ۱۰۰ تایی به ۱۰۰۰ تایی تعمیم داده شد.
۳-۸-۳- اندازه گیری روغن دانه
دانه با رطوبت ۱۳% آسیاب شده و ۲ گرم از هر نمونه جهت اندازه گیری روغن دانه توسط دستگاه سوکسله انجام گرفت.
۳-۸-۴- اندازه گیری پروتئین دانه
جهت تعیین درصد نیتروژن دانه نیز از هر تیمار مقدار۲/۰ گرم نمونه آسیاب شده را به همراه ۱۰ میلی گرم اسی سولفوریک و قرص دایجست، با زمان بندی حرارتی در دستگاه دایجست با افزایش تدریجی دما تا ۴۰۰ درجه سانتی گراد قرار داده شد و سپس توسط دستگاه کجلتک درصد نیتروژن دانه تعیین گردید و به منظور محاسبه پروتئین دانه در ضریب تبدیل ۵٫۷۱ (FAO,2013,) ضرب شد.
۳-۹- تجزیه و تحلیل داده‌ها
جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها پس از ثبت آن‌ ها در صفحه گستر Excel از نرم افزارSAS استفاده شد و برای مقایسه میانگین آنها از نرم افزار MATATC استفاده شد. تجزیه واریانس صفات بر اساس آزمایش کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل نصادفی و مقایسه میانگین بر اساس آزمون) LSD ( در سطح ۵ درصد انجام شد. رسم نمودارها نیز با استفاده ار نرم افرار Excelصورت گرفت.
فصل چهارم
نتایج
۴-۱ شاخص‌های رشدی
۴-۱-۱ شاخص سطح برگ(LAI)
بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادها (جدول ۴-۱) برهم کنش تیمارهای رقم، تلقیح و عدم تلقیح باکتری و محلول پاشی در سطح احتمال ۱درصد معنی دار شد که در تیمار تلقیح باکتری در رقم ۰۳۳ محلول پاشی آهن + منگنز با میانگین ۲/۴ بیشترین تاًثیر و محلول پاشی آهن با میانگین ۳/۳ کمترین تاثیر را بر صفت فوق نشان داد( شکل ۴-۱) و در تیمار عدم تلقیح رقم ۰۳۳ محلول پاشی روی + آهن + منگنر با میانگین ۱/۴ و محلول پاشی روی + آهن با میانگین ۹/۱ کمترین تاًثیر را بر صفت فوق نشان داد( شکل ۴-۱)
جدول ۴-۱: تجزیه واریانس شاخص‌های رشدی در دو رقم سویا