مهارتهای فراشناختی

۴۱۲/۰

۰۳۹/۰

۵۰۰/۰

۵۹۳/۱۰

۰۰۰/۰

۹۹۰/۰

۰۱/۱

مهارتهای شناختی

۰۸۷/۰

۰۲۴/۰

۱۷۵/۰

۷۰۰/۳

۰۲۹/۰

۹۹۰/۰

۰۱/۱

در ابتدا رضایت تحصیلی به عنوان متغیر ملاک و مؤلفه های مهارتهای یادگیری الکترونیکی(کار با رایانه و اینترنت، مهارت ارتباطی، مهارتهای شناختی و مهارتهای فراشناختی) به عنوان متغیرهای پیشبین در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که مهارتهای فراشناختی بیشترین تأثیر را بر رضایت تحصیلی دانشجویان داشته و وارد مدل شد و در مرحله بعد مهارتهای شناختی وارد مدل گشت و مشخص شد سایر مهارتهای یادگیری الکترونیکی تاثیر چندانی در مدل رگرسیون نداشته و حذف شدند. بنابراین نتایج بیانگر آن است که ۲۶۷/۰ از تغییرات رضایت تحصیلی دانشجویان توسط مهارتهای فراشناختی و ۲۹۷/۰ توسط مهارتهای شناختی تبیین میگردد. همچنین سهم مهارتهای فراشناختی در پیش بینی رضایت تحصیلی دانشجویان ۵۰ درصد و سهم مهارت‌های شناختی ۵/۱۷ درصد میباشد. مدل نهایی عبارت است از:

۶۳۹/۱ + (مهارتهای شناختی) ۰۸۷/۰ +(مهارتهای فراشناختی) ۴۱۲/۰ = رضایت تحصیلی دانشجویان

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

مقدمه

یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشر دسترسی به اطلاعات است، تا اطلاعات وجود نداشته باشد امکان تامین هیچ یک از نیازهای بشری وجود ندارد. اطلاعات همواره با بشر همراه بوده ولی به دلیل محدود بودن نیازهای بشری چندان مورد توجه قرار نگرفته است. با برقراری ارتباط میان جوامع و پدید آمدن نیازهای مختلف و ابداعات گوناگون بشر وارد دوره‌‌ی عصر اطلاعات شده است. یادگیری الکترونیکی یکی از روش‌های جدید آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است که می‌تواند بسیاری از محدودیتها و محرومیت‌های آموزش را رفع نماید و به چالش حاصل از میزان تقاضای اجتماعی برای آموزش و فقدان منابع آموزشی کافی پایان دهد. گرایش شدید و روزافزون نسبت به یادگیری الکترونیکی حاکی از مزایای مختلف این روش نسبت به روش‌های سنتی آموزش است. یادگیری الکترونیکی بهره‌گیری از سیستم‌های آموزش الکترونیکی مثل کامپیوتر، اینترنت، نشریه‌های الکترونیکی و خبرنامه‌های مجازی و نظیر اینهاست که هدف آن کاستن از میزان ترددها، صرفه جویی در زمان، هزینه و همچنین یادگیری بهتر، سریع‌تر و آسان‌تر است.
هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان برخورداری دانشجویان مراکز آموزش مجازی ایران از مهارت‌های یادگیری الکترونیکی و رابطه آن با رضایت و پیشرفت تحصیلی آنها است. این پژوهش با بهره گرفتن از روش توصیفی – همبستگی انجام شده است. در این پژوهش از دو پرسشنامه محقق ساخته ((سنجش میزان آمادگی ورود به دوره‌های یادگیری الکترونیکی)) و ((سنجش رضایت تحصیلی دانشجویان)) استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه‌ها از روایی محتوایی بهره گرفته شد و پرسشنامه‌‌ها توسط ۷ نفر از متخصصان مورد تایید قرار گرفت و جهت سنجش پایایی پرسشنامه‌ها از روش آلفای کرانباخ استفاده شد که مقدار آن در پرسشنامه سنجش میزان آمادگی ورود به دوره‌های الکترونیکی۸۴/۰ و در پرسشنامه سنجش رضایت تحصیلی دانشجویان ۸۷/۰محاسبه شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه تهران و مهرالبرز بودند که تعداد آنها ۲۸۷۲ نفر بودند. طبق روش نمونه گیری طبقه‌ای و جدول کرجسی و مورگان ۳۲۲ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌های جمع‌ آوری شده با بهره‌گیری از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گرفتن از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد.

بحث و بررسی یافته‌ها

مهم‌ترین نتایج حاصله از یافته‌های پژوهش به تفکیک سوالات پژوهش عبارتند از:
سؤال ویژه (۱) مهارت‌‌های یادگیری الکترونیکی دانشجویان مراکز آموزش مجازی تهران (مهر البرز و دانشگاه تهران)، چه میزان است؟
بر اساس یافته‌های این پژوهش میانگین مهارتهای یادگیری الکترونیکی دانشجویان ۴۸/۳ است که از میانگین آماری (۳) بزرگتر است و این تفاوت در سطح۰۱/۰ معنادار است زیرا (۰۱/۰ p< و۹۳/۴۰=t‌). همچنین تفاوت میانگین مؤلفه های مهارت کار با رایانه و اینترنت ۵۰/۳، مهارت ارتباطی ۳۵/۳، مهارت‌های شناختی ۵۷/۳ و مهارت های فرا شناختی ۵۲/۳ با میانگین آماری(۳) در سطح ۰۱/۰ معنادار است. بنابراین به طور کلی با ۹۹% اطمینان نتیجه می گیریم که مهارت‌های یادگیری الکترونیکی دانشجویان دوره مجازی دانشگاه الکترونیکی تهران (مهرالبرز و دانشگاه تهران)، بالاتر از حد متوسط است.
اینترنت و شبکه گستره جهانی فرصت‌هایی را برای گسترش سامانه یادگیری الکترونیکی فراهم آورده است. محیط یادگیری مجازی از فناوری‌ها، ابزارها و نرم افزارهای گوناگون شکل می‌گیرد. انتقال اطلاعات و تعامل میان افراد از طریق این ابزارها و نرم‌افزارها انجام می‌شود. یادگیرندگان برای شرکت و ورود در دوره‌های یادگیری الکترونیکی باید از مهارت‌هایی برخوردار باشند و آمادگی‌های لازم را بدست آورند. یادگیری و استفاده از این ابزارها و نرم‌افزارها به دانشجو کمک می‌کند تا به اهداف خود دست یابد. نتیجه این پژوهش با نتایح پژوهش کلمنت و دوستال(۲۰۱۴)، نرسی هایدا و همکاران(۲۰۱۲)، پاچتر و همکاران(۲۰۱۰)، حسین علی(۲۰۱۰)، ملندز و همکاران(۲۰۰۸)، پیلی و همکاران(۲۰۰۷)، هاسمی و اساری(۲۰۰۵)، کایور و عباس(۲۰۰۴)، واتکینز و همکاران(۲۰۰۴)، لیاو و هانگ(۲۰۰۲) همخوانی دارد که نشان دهنده برخورداری دانشجویان از مهارت‌های الکترونیکی در حد نسبتا مطلوبی می‌باشد. علاوه بر اینها ملکی مرشت و همکاران(۱۳۹۱)، تقی یاره و همکاران(۱۳۹۱)، سعید و همکاران(۱۳۸۹)، زمانپور و میرزابیگی(۱۳۸۹)، داراب و منتظر(۱۳۸۹)، ملکیان و همکاران(۱۳۸۹)، دانشور(۱۳۸۹) آمادگی دانشجویان برای شرکت در دوره‌های یادگیری الکترونیکی را مورد توجه قرار داده‌اند که در آن مهارت کار با اینترنت و رایانه و مهارت‌های ارتباطی در نظر گرفته شده است، همچنین یافته های پژوهش نشان داده است که راهبردهای کنترل و نظم‌دهی و نظارت دارای نقش زیادی می‌باشد و یادگیری مشارکتی و تعاملی موجب می‌شود فرگیران فهم خود را از موضوع یادگیری به اشتراک گذاشته، با یکدیگر همیاری و پشتیبانی ‌کنند و در مهارت‌های شناختی نیز درگیر می‌شوند. سراجی و یارمحمدی(۱۳۸۹)، رحیمی دوست و رضوی(۱۳۸۶) نیز در پژوهش خود مؤلفه‌های آشنایی با کاربرد ابزارهای اینترنتی، مهارت‌های شناختی، مهارت‌های فراشناختی و قدرت خودرهیابی را برای ورود یادگیرندگان به دوره‌های الکترونیکی مورد نظر قرار داده‌اند. کمالیان و فاضل(۱۳۸۸)، نیز اشاره کرده‌اند که پیش از اجرای نظام یادگیری الکترونیکی باید مواردی از جمله: دسترسی فناوری، آمادگی و توانایی دانشجویان از طریق رسانه‌ها، قابلیت‌های ارتباطی و مشارکتی، مهارت‌های شناختی مورد سنجش قرار گیرند.
سؤال ویژه (۲)رضایت تحصیلی دانشجویان مراکز آموزش مجازی تهران (مهر البرز و دانشگاه تهران)، چه میزان است؟
با توجه به نتایج به دست آمده میانگین رضایت تحصیلی دانشجویان ۴۰/۳ است که از میانگین آماری (۳) بزرگتر است و این تفاوت در سطح۰۱/۰ معنادار است زیرا (۰۱/۰ p< و ۵۶/۲۹=t). همچنین تفاوت میانگین مؤلفه های رضایت از محتوا ۴۸/۳ ، دسترسی به منابع یادگیری ۲۸/۳ ، تعاملات اجتماعی ۳۴/۳ و مستقل آموزی ۵۰/۳ با میانگین آماری(۳) در سطح ۰۱/۰ معنادار است. بنابراین به طور کلی با ۹۹% اطمینان نتیجه می‌گیریم که رضایت تحصیلی (و مؤلفه های آن) دانشجویان دوره مجازی دانشگاه الکترونیکی تهران(مهر البرز و دانشگاه تهران)، بالاتر از حد متوسط است.
با توجه به نتایج این پژوهش رضایت تحصیلی دانشجویان دوره مجازی بالاتر از حد متوسط است. رضایت باعث برانگیخته شدن علاقه و تمایل بیشتر به جستجو و کنجکاوی، کشف ایده‌های نوین و گسترش باور و اندیشه و عمل می‌گردد. ما در عصر دانش زندگی می‌کنیم، عملکرد موثر در چنین جامعه‌ای نیازمند سرمایه کافی اجتماعی و مهارت‌های قرن بیست و یک می‌باشد از جمله این مهارت‌ها آمادگی یادگیری خود راهبر است. خودراهبری را فرایندی در نظر می‌گیرند که در آن دانشجویان با کمک یا بدون کمک دیگران به تشخیص نیازها، تنظیم اهداف، شناسایی منابع مادی و انسانی برای یادگیری انتخاب و اجرای راهبردهای مناسب یادگیری خود می‌پردازند و ابتکار عمل را به دست می‌گیرند. رضایت دانشجو در افزایش آگاهی از فرایند آموزشی و کیفیت آن مفید بوده و گویای توجه و علاقه دانشجویان به یادگیری و آموزش است. رضایت دانشجویان در محیط آموزش مجازی به عواملی همچون ارتباطات و تعامل، بازخورد، آماده سازی و دسترسی به زمینه‌هایی برای روش های تدریس و کسب دانش و تشویق مرتبط است. بنابراین با توجه به تأثیر فناوری اطلاعات و