۳-۹ روایی (اعتبار) ^[۱۱۰] و پایایی^[۱۱۱](دقت)

۳-۹-۱ پایایی

ابزار سنجش باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا پژوهشگر بتواند داده‌های متناسب با پژوهش را گردآوری نماید و از طریق این داده‌ها و تجزیه و تحلیل آن‌ ها، فرضیه ­های مورد نظر را بیازماید و به سؤال پژوهش پاسخ دهد و از منظر پایایی، بررسی تجربی باید از خطاهای تصادفی و غیرقابل‌پیش‌بینی در طول اندازه‌گیری جلوگیری کند. علاوه بر این، یک نظرسنجی باید شرایط روایی را به انجام برساند، به عبارت دیگر اندازه‌گیری ای را باید ساخت که آنچه برای اندازه‌گیری طراحی ‌شده را اندازه بگیرد. پایایی یک پیش‌نیاز ضروری برای اعتبارسنجی هر نوع اندازه‌گیری است. (دانایی‌فرد، الوانی و آذر، ۱۳۸۶، ص.۲۵۰)

یکی دیگر از روش‌های محاسبه قابلیت اعتماد استفاده از فرمول کرونباخ است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری از جمله پرسشنامه‌ها یا آزمون‌هایی که خصیصه‌های مختلف را اندازه‌گیری می‌کند بکار می‌رود. در این‌گونه ابزارها، پاسخ هر سؤال می‌تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند. پایایی این پژوهش توسط ضریب آلفای کرونباخ و با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه‌شده است که معمولاً آلفای کرونباخ بالاتر از ۰٫۷ مطلوب ارزیابی می‌شود. از نظر میزان دقت پرسشنامه در روش آلفای کرونباخ داشتن ضریب آلفا کمتر از ۰٫۶ عموماً ضعیف تلقی می‌شود و دقت با حداقل ۰٫۷ قابل‌قبول و بالاتر از ۰٫۸ خوب می‌باشد. (همان)
برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیرمجموعه سؤال‌های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد.
تعداد زیرمجموعه سؤال‌های پرسشنامه یا آزمون.
واریانس زیر آزمون  ام.
واریانس کل آزمون.
که در این پژوهش مقدار آلفای کرونباخ کلی برابر ۰٫۸۹۹ است. و مقدار آلفای کرونباخ هر یک از متغیرها در جدول ۳-۳ آورده شده است.
جدول ۳-۳: بررسی پایایی متغیرهای پژوهش

۳-۹-۲روایی

سه معیار اساسی روایی عبارت‌اند از:
الف) روایی محتوا^[۱۱۲]: معمولاً برای بررسی اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک ابزار اندازه‌گیری به‌کاربرده می‌شود و روایی محتوای یک ابزار اندازه‌گیری، به سؤال‌های تشکیل‌دهنده آن بستگی دارد. اگر سؤال‌های ابزار معرف ویژگی­ها و مهارت­ های ویژه‌ای باشد که پژوهشگر قصد اندازه‌گیری آن‌ ها را داشته باشد، آزمون دارای روایی محتواست.
ب) روایی ملاکی^[۱۱۳]: عبارت است از کارآمدی یک ابزار اندازه‌گیری در پیش‌بینی رفتار یک فرد در موقعیت خاص. که شامل دو نوع: ۱٫ روایی پیشین^[۱۱۴] ۲٫ روایی همزمان^[۱۱۵] می­باشد.
ج) روایی سازه: عبارت از میزان صحت سنجه، مقیاس، یا آزمون در اندازه‌گیری ساخت نظری یا ویژگی مورد نظر است (سرمد،بازرگان و حجازی، ۱۳۸۴، ص. ۱۹۸)
در این پژوهش از روایی محتوا، که با بهره گرفتن از نظرات اساتید راهنما، مشاور و خبرگان سنجیده شده است، استفاده ‌شده است.

۳-۱۰ مراحل گردآوری داده‌ها